Aandachtsgebied Hoboken

Waarom is deze regio een aandachtsgebied?

Het non-ferro bedrijf Umicore zorgt voor een vervuiling met zware metalen in Hoboken. Eind jaren '70 werd de invloed van de vervuiling op de omliggende wijken duidelijk. Daarom werd de Medische Werkgroep van Hoboken opgericht en startte een screeningsonderzoek.

De Vlaamse Milieumaatschappij meet de luchtkwaliteit in Hoboken en rapporteert over de meetresultaten op de werkgroep milieu en gezondheid (vroegere medische werkgroep). In 2015 werd de Europese loodnorm op een meetpost nabij Umicore overschreden, waardoor het bedrijf verplicht een actieplan moest opmaken.

De kinderen die wonen in de wijken Moretusburg en Hertogvelden worden sinds 1980 om het half jaar uitgenodigd voor een bloedonderzoek om het loodgehalte te bepalen. Deze wijken liggen dicht bij de Umicorefabriek, waardoor deze inwoners aan meer lood worden blootgesteld dan mensen die elders wonen.

Sinds het najaar 2023 werd het onderzoeksgebied uitgebreid met de statistische sectoren Kapelstraat en Vinkenvelden. Ook worden alle inwoners van statistische sector Visputten uitgenodigd en niet meer enkel de wijk Hertogvelden.

Grafieken

Zijn er gevolgen voor de gezondheid?

De lood-in-bloedwaarden zijn bij de omwonenden over de jaren heen gedaald. In de jaren ’80 waren deze waarden bij kinderen (tot 12 jaar) van Moretusburg groter dan 30 µg/dl. In 2024 ligt het gemiddelde onder de 4 µg/dl.

Door een groeiende kennis van de negatieve invloeden van lood op het lichaam worden de gezondheidsaanbevelingen strenger. Vroeger beval het Amerikaanse CDC (Centre for Disease Control) een waarde van 30 µg/dl lood in bloed aan. In 2012 beveelt de CDC een waarde van 5 µg/dl aan.

Verhoogde loodwaarden bij jonge kinderen leiden tot aantasting van de ontwikkeling van het zenuwstelsel, wat zowel de emotionele als de intellectuele functies beschadigt. Dit uit zich in concentratiestoornissen, slechtere schoolprestaties, emotionele labiliteit en lagere scores op intelligentietesten.

De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert dat er geen veilige waarde voor lood in bloed is en dat er dus gestreefd moet worden naar een zo laag mogelijke waarde. Ter vergelijking de gemiddelde gemeten lood-in-bloedwaarde bij Vlaamse jongeren in het humane biomonitoringsonderzoek 2012-2016 bedraagt 0,9 µg/dl.

Meer info over de invloed van lood op de gezondheid vind je in de fiche over lood.

Hoe kan ik mijn blootstelling beperken?

Door een aantal eenvoudige preventiemaatregelen consequent op te volgen kan je zelf je blootstelling beperken:

• Veeg je voeten voor je de woning binnen gaat
• Verkies rubberen of kunststof deurmatten en maak ze geregeld schoon met water
• Poets met nat
• Als je stofzuigt, gebruik dan één met een HEPA-filter
• Was regelmatig speelgoed en knuffels
• Dek de bodem af met houtschors, zaai de bodem in met gras of beplant met bodembedekkers
• Woel niet onnodig grond om
• Laat kinderen niet op een stoffige ondergrond spelen
• Spoel regelmatig verharde oppervlakken (terras, stoep,..) waarop kinderen spelen met water
• Was steeds je handen nadat je in de tuin gewerkt hebt en zorg dat de kinderen steeds hun handen wassen nadat ze buiten gespeeld hebben
• Gebruik enkel leidingwater om zwembadjes te vullen
• Teel geen groenten en fruit in eigen tuin. Wil je toch graag groenten telen, laat dan een bodemanalyse uitvoeren

Inwoners van de wijken Moretusburg/Hertogvelden worden het meest blootgesteld aan de uitstoot van Umicore en voor hen zijn deze tips dus extra belangrijk.

De tips vind je ook in het educatief pakket 'Speel op veilig', dat sinds 2011 naar de scholen wordt verspreid. De folder in dit pakket kreeg een update in 2019.