Gezonde moestuin
Gezonde groenten en fruit hebben een levende onvervuilde bodem, zuiver water en propere lucht nodig. Lees verder voor meer tips voor gezonde groenten en fruit uit eigen tuin.
Gevolgen voor de gezondheid?
Groenten en fruiten nemen heel wat stoffen op uit hun omgeving, zowel voedingsstoffen als giftige stoffen.
Uit metingen blijkt dat jongeren die hoofdzakelijk groenten uit eigen tuin eten meer vervuilende stoffen (bv. PCB 's, DDT, hexacloorbenzeen,...) in hun lichaam hebben. Deze stoffen zijn nu verboden, omdat ze onze hormoonhuishouding en afweersysteem kunnen verstoren en mogelijk kankerverwekkend zijn. Deze vervuilende stoffen kwamen in het milieu door het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Het eten van groenten en fruit uit eigen tuin kan dus ook zorgen voor een verhoogde opname van zware metalen in het lichaam wanneer de moestuin hiermee vervuild is. Zo kan bijvoorbeeld cadmium worden opgenomen via de wortels van groenten. Cadmium kan de werking van de nieren verstoren, de botvorming belemmeren, de bloeddruk verhogen.
Lood wordt niet opgenomen via de wortels van groenten, maar kan vanuit de lucht wel neerslaan op de bladeren. Door het eten van onvoldoende gewassen groenten kan de loodconcentratie in het lichaam stijgen. Verhoogde concentraties aan lood in het bloed kunnen bij jonge kinderen de mentale ontwikkeling en het zenuwstelsel nadelig beïnvloeden. Lood verstoort de bloedaanmaak.
Hoe blootstelling beperken?
Groenten en fruit hebben water, lucht en grond nodig om te groeien. Zorg dus dat er zo weinig mogelijk vervuiling in deze elementen zit:
- Lucht: stook geen vuurtje in/naast je moestuin, want de vervuiling dwarrelt neer in de omgeving en dus op je groenten.
- Water: gebruik regenwater en geen pesticiden
- Bodem: Laat je bodem analyseren voor je er groenten en fruit in teelt.
Op www.gezonduiteigengrond.be kan je over iedere tip meer info vinden.
Was je groenten en fruit goed en schil indien mogelijk. Hiermee kan je al een deel van de vervuiling verwijderen.
Hoe word je blootgesteld?
Milieuvervuiling kan via de wortels door de plant worden opgenomen en zo in onze voeding terecht komen. Groenten en fruit uit de winkel moeten voldoen aan een aantal kwaliteitsnormen. Voor je eigen groenten en fruit ben je zelf verantwoordelijk. Sommige vervuiling zoals lood, roet,… wordt niet via de wortels opgenomen, maar slaat enkel neer op de groenten en het fruit. Daarom is het belangrijk groenten en fruit goed te wassen en indien mogelijk te schillen.
Normen
De kwaliteit van de bodem kan je aftoetsen aan streefwaarden, richtwaarden en bodemsaneringsnormen. Een streefwaarde komt overeen met een bodem die geen menselijke invloeden (bewoning, landbouw,…) heeft ondergaan. Bij richtwaarden kan er een verhoging van vervuilende stoffen zijn, maar met gehalten waarbij er geen gezondheidsschade verwacht wordt.
Een bodemsaneringsnorm is een drempelwaarde die de gebruiker van de bodem beschermt tegen mogelijke gezondheidseffecten. De bodemsaneringsnormen voor gebieden verschillen naargelang het gebruik (woongebied, landbouwgebied,…). Het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie geeft advies op basis van je bodemwaarden.
Er bestaan geen normen voor water waarmee je planten bevloeit. De luchtkwaliteit moet aan de Europese normen voldoen. Deze normen worden nog niet overal gehaald. Door lokale activiteiten zoals vuurtje stook, industrie of verkeer kan de luchtkwaliteit verminderen. Meer info over luchtkwaliteit vind je op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij.
Meer weten?
Neem contact op met de medisch milieukundige van het Logo van je regio.
Bronnen
- Steunpunt Milieu en Gezondheid. 2006. Vlaams Humaan Biomonitoringsprogramma Milieu en Gezondheid bij jongeren 2002-2006 – monitoring voor actie.
- Steunpunt Milieu en Gezondheid: factsheets
- Vlaamse Milieumaatschappij: campagne 'zonderisgezonder'
- Departement Omgeving: campagne 'gezonduiteigengrond'
- Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij
- Health Belgium