Voorzie plannen, afspraken en regels

Goede planning: het halve werk

Een goede planning helpt jou en je gezin om het bewegen, sporten, spelen, tv-kijken en computeren de plaats en tijd te geven die ze verdienen. Ze geeft structuur aan je week.

Plannen is:

• Samen doelen vooropstellen. Deze tips en doelenlijst helpen om voor jullie gezin gepaste keuzes te maken.
• Noteer de gekozen doelen in jullie Actieve Gezinskalender en hou zo makkelijk jullie vorderingen bij.
• Help je tiener om zelf een beweegplan op te maken om met vrienden buiten te bewegen.

In de lagere school slorpt schermtijd (tv, games, pc en smartphone) meer en meer tijd bij kinderen op. Probeer schermgebruik te beperken en zoek naar een gezond evenwicht tussen zittende bezigheden en meer actief spel en sport met het schermtijdplan. Bekijk dit plan niet als een strak keurslijf, maar als een aanzet voor afspraken.

Regels en afspraken brengen duidelijkheid

Regels en afspraken zijn nuttig om de planning in te vullen. Als ze vooraf vastliggen, kan je discussies en ruzies vermijden. Afspraken zorgen voor duidelijkheid.

Maak ze liefst samen met je kinderen en eventueel je partner. Elk gezin heeft zijn eigen regels en afspraken, we geven graag enkele tips en richtlijnen mee.

Stel samen positieve doelen, regels en afspraken op rond beweging, bv.:

• We maken na school minstens 30 minuten tijd vrij om buiten te ontspannen, te bewegen, samen te fietsen of te wandelen. Schoolwerk lukt beter met een fris hoofd.
• In het weekend plannen we een actief uitstapje met het gezin.
• We doen de kleine boodschappen naar de bakker, krantenwinkel … te voet of met de fiets.
• Iedereen gaat minstens 1 keer per week een half uur buiten sporten (lopen, wandelen, zwemmen …).
• Iedereen helpt 5 dagen per week bij huishoudelijk werk: afwassen, was wegleggen, speelgoed opruimen, de hond uitlaten ...
• Spreek af wat goede redenen zijn om bijvoorbeeld een training te missen of niet met de fiets naar school te gaan.
• Plant je kind actieve uitstappen met vrienden, maak dan afspraken over wanneer je hem/haar terug verwacht.
• De risico’s van sommige sporten schrikken je misschien af. Bang dat je zoon van dat paard gaat vallen of twijfel je of dat artistieke turnen wel goed is voor je dochter haar rug? Ook hier kan je als ouder grenzen stellen, maar informeer je eerst of je ongerustheden wel gegrond zijn. Sommige sporten lijken gevaarlijker dan ze echt zijn. Veel sportclubs werken ook met bekwame lesgevers. Informeer ernaar bij de sportclubs of bij mensen die de sport beoefenen.

Het is niet de tv, computer en games die maken dat kinderen en jongeren te weinig bewegen, maar wel hoe lang en wanneer ze hiermee bezig zijn.
Naast schermtijd beperken kan je ook enkele tips meenemen om de schermtijd regelmatig te onderbreken voor een goede gezondheid van je kind.

Stel samen positieve doelen, regels en afspraken op rond schermtijd, bv.:

• Spreek duidelijk af hoeveel tijd kinderen per dag of per week mogen spenderen achter een scherm. Hoewel actieve games zoals Wii-port, Playstation Move en Xbox-Kinect-Games te verkiezen zijn, telt de tijd dat ze hiermee bezig zijn mee bij de totale schermtijd. Hou je best aan maximum 2 uur schermtijd per dag.
• Laat kinderen hun programma's zelf kiezen. Zo zullen ze niet na een paar uur tv hangen boos worden omdat ze de tv net moeten uitschakelen wanneer hun favoriete programma begint.
• Bekijk met je kinderen en tieners wat zinvolle alternatieven zijn, zoals de hond uitlaten, buiten spelen, helpen in de keuken … Las bv. wekelijks een schermvrije dag in voor een samen gekozen alternatief.
• Bedenk dat tekenen, knutselen, gezelschapsspelen niet noodzakelijk zittend moeten gebeuren.
• Eten aan tafel moet ‘qualitytime’ voor het gezin zijn en is een ideaal moment om bij te praten. De tv, pc's en smartphones worden aan tafel best uitgezet.
• Als kinderen een tv of pc op de kamer hebben, verlies je als ouder het zicht op de tijd die ze achter het scherm spenderen. Plaats de tv en pc liever in de gezamenlijke leefruimtes: zo hou je een oogje in het zeil.
• Maak afspraken dat gsm’s en smartphones in de woonkamer blijven liggen wanneer het bedtijd is. Sommige kinderen blijven urenlang sms'en of spelletjes spelen terwijl ouders denken dat ze slapen.
• Waak erover dat tv-momenten geen snoepmomenten worden. Kinderen die veel tv-kijken, snoepen vaak meer. Ze worden ook veel meer beïnvloed door de reclame van minder gezonde voeding die ze zien tijdens een paar uur tv-kijken. Reclameblokken actief invullen kan dus snoepmomenten ontmoedigen.
• Reclameblokken zijn ideale momenten om het tv-kijken te onderbreken. Even rechtstaan om een glas water of thee te halen, de pyjama aan te trekken, te spelen met de huisdieren …
• Kinderen doen vaak aan multischermgebruik tijdens reclameblokken op tv: ze gebruiken dan hun smartphone of spelcomputer. Je kan afspreken dat meerdere schermen tegelijk gebruiken beperkt wordt in huis.

Hoe zorg je dat je kind zich aan de regels houdt?

Kinderen volgen regels die ze goed begrijpen en waar ze zelf inspraak in hebben doorgaans beter op dan regels die van bovenaf opgelegd worden. Toch zouden kinderen geen kinderen zijn als ze de grenzen niet af en toe aftasten. Enkele tips:

• Herinner je kind aan de gemaakte afspraken. Kondig bijvoorbeeld enkele minuten vooraf het einde van de game-tijd aan. Zo kan je kind het spel rustig afronden of afsluiten.
• Geef je kind verantwoordelijkheid in het naleven van de afspraken. Het gebruik van een keukenwekker stimuleert je kind om de pc, tv … zelf af te zetten op het afgesproken moment. Of laat je kind zelf bellen naar de trainer wanneer hij afwezig zal zijn.
• Geef als ouder het goede voorbeeld en volg de regels consequent. Kijk niet vaker tv dan je kinderen, doe aan sport, ga regelmatig met de fiets of te voet naar het werk ... Consequent zijn betekent ook dat je kinderen niet langer tv mogen kijken wanneer je zelf moe bent of er bezoek is en je ze op die manier stil en rustig wil houden. Tv is een slechte babysit.
• Wanneer je kind zich aan de afspraken houdt, verdient dat een compliment. Positieve aanmoedigingen zijn een vorm van beloning die je nooit te veel kan geven. Hou materiële beloningen (cadeautjes e.d.) eerder als uitzondering.
• Je kind kijkt steevast langer naar tv dan afgesproken of je tiener komt altijd veel te laat thuis van het voetballen? Wijs hem/haar rustig op de gemaakte afspraken, zonder eindeloos in discussie te gaan.
• De manier waarop je omgaat met een overtreding van de regels kan een invloed hebben op het zelfvertrouwen. Zo kan je vertrekken vanuit een ik-boodschap. Verlies naast het foute gedrag de gevoelens van je kind niet uit het oog.
• Soms kan het nodig zijn om je kind de gevolgen van zijn gedrag te laten ondervinden. Maar wees zuinig met straffen, ze missen vaak hun doel als er niet gepraat wordt.