Afspraken en regels
‘Goede afspraken maken goede vrienden’, toch? Dat is ook zo voor het voedingsbeleid op school. Algemene afspraken over dranken en voeding zoals broodjes, tussendoortjes en/of warme maaltijden zijn dus op hun plaats in het schoolreglement.
Afspraken maken rond voeding: waar let je op?
- Afspraken en regels worden best zo duidelijk en transparant mogelijk geformuleerd, om misverstanden te vermijden.
- Zijn er sancties als de regels overtreden worden? Zet die er dan zeker bij.
- Leg ook niet zomaar regels op zonder ze te motiveren, geef uitleg. Verbied je bijvoorbeeld energiedranken? Leg dan aan ouders en leerlingen uit waarom je dat doet.
- Niet alle regels hoeven trouwens op papier. Leerkrachten kunnen ook ‘informele’ afspraken maken met hun leerlingen. Zo kan een individuele vakleerkracht toestaan dat er tijdens zijn les water wordt gedronken.
- Maak in de klas concrete afspraken over concrete zaken, zoals iets drinken tijdens de lessen. Zo kan je bijvoorbeeld het drinken van water toestaan tijdens de les, terwijl andere dranken in de boekentas moeten blijven tot het einde van de les. Of maak afspraken over de organisatie van de fruitmomenten, zoals een beurtrol voor het verdelen van fruit.
- Hou rekening met de locatie. In praktijklokalen zijn er bijvoorbeeld veiligheidsregels die eten en drinken verbieden. Bij buitenschoolse activiteiten zoals uitstapjes, zee- of bosklassen kunnen ook andere regels gelden dan op school.
- Denk aan de aard van het lesgebeuren. Zo is het belangrijk dat leerlingen tijdens en na de les LO water kunnen drinken.
- Hou rekening met specifieke behoeften van leerlingen. Sommige leerlingen zijn allergisch aan bepaalde fruitsoorten, hebben diabetes … Voor deze leerlingen moeten specifieke afspraken worden gemaakt. Meer info vind je hier.
- Ook voor de naschoolse kinderopvang en activiteiten kan je afspraken maken.
Voorbeeldafspraken
Van theoretische afspraken en regels naar de praktijk. Hoe doe je dat? Algemene regels die in élke school toepasbaar zijn, die bestaan niet. De regels die je opstelt, zijn afhankelijk van de eigenheid van de school. Is er gratis water beschikbaar? Staan er automaten? Bied je school warme maaltijden aan? … Lees hieronder de voorbeeldafspraken die we opstelden rond voeding op school, en kies daaruit de regels die geschikt zijn op jullie school.
1. In de basisschool
- Afspraken rond snacks kan je baseren op onze aanbevelingen voor dranken en tussendoortjes op school. Zo kan je er als school bijvoorbeeld voor kiezen om zelf geen producten uit de categorie ‘bij voorkeur niet’ aan te bieden. En je kan daarnaast overwegen om ook het meebrengen ervan te verbieden.
- Maak afspraken rond het drinken van water in de klas. Sta leerlingen toe een (hervulbaar) flesje water bij te hebben waarvan ze mogen drinken tijdens de lessen en dat ze tijdens de pauzes kunnen bijvullen.
- Bekijk hier enkele concrete afspraken die je kan maken met leerlingen, ouders en leerkrachten wanneer je het drankenbeleid op school aanpakt.
- Stimuleer leerlingen om fruit mee te brengen en organiseer ‘fruit-in-de-boekentasdag(en)’ waarop alleen fruit als tussendoortje kan. Of spreek bijvoorbeeld af dat het tussendoortje in de voormiddag altijd fruit is.
- In heel wat scholen is het de gewoonte dat jarige leerlingen hun klasgenootjes trakteren met iets lekkers van thuis. De meeste ouders denken niet aan een gezonde traktatie zoals fruitsla of een fruitspies, maar geven cakejes, snoepen of koekjes mee. In onze schoolfiche gezonde traktaties vind je tips en inspiratie om afspraken te maken met ouders over (verjaardags)traktaties op school. Bekijk ook zeker het traktatieboekje: dat staat boordevol ideeën om gezond te trakteren.
- Frisdrank of snoep kan in beperkte mate bij schoolfeesten, uitstappen of op andere speciale gelegenheden …
2. In de secundaire school
- Afspraken rond snacks kan je baseren op onze aanbevelingen voor dranken en tussendoortjes op school. Zo kan je er als school bijvoorbeeld voor kiezen om zelf geen producten uit de categorie ‘bij voorkeur niet’ aan te bieden. En je kan daarnaast overwegen om ook het meebrengen ervan te verbieden.
- Bekijk ook onze aparte fiche over ‘hoe omgaan met energiedranken’.
- In onze fiches over het voedingsaanbod op scholen vind je specifieke tips om afspraken te formuleren over gezonde broodjes en warme maaltijden.