Waarom een beleid rond mentaal welbevinden en veerkracht op het werk?
Stress, stress, stress
De laatste jaren is de aandacht voor de geestelijke gezondheid en het mentaal welbevinden van medewerkers enorm gegroeid. En daar zijn twee grote redenen voor. Enerzijds is het mentaal welbevinden en de vitaliteit van de bevolking er de laatste jaren op achteruitgegaan (Van der Heyden & Charafeddine, 2013). Anderzijds vereist de sterk veranderende arbeidsmarkt, bijvoorbeeld door toenemende flexibiliteit of psychologisering van de arbeid, psychisch gezonde medewerkers. Amper de helft van de Vlaamse werknemers ervaart zijn job als werkbaar (Bourdeaud’hui, Janssens & Vanderhaeghe, 2016).
De mentale gezondheid van medewerkers staat dus onder druk. De media bericht almaar vaker over het toenemende aantal burn-outs. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) stress benoemt als “the global health epidemic of the 21st century”. De resultaten van een bevraging met een recent ontwikkelde vragenlijst (de BAT – Burnout Assessment Tool: Schaufeli, De Witte, & Desart, 2019) maken duidelijk dat 7,5 procent van de werkende bevolking in Vlaanderen te kampen heeft met burn-outklachten. Bovendien bevindt 9,5 procent zich in de gevarenzone. Meer dan één op zes werknemers krijgt dus in meer of mindere mate te maken met burn-out. Mentale problemen zoals een burn-out betekenen kosten voor werkgevers door absenteïsme, presenteïsme en personeelsverloop. De OESO raamt de kosten van mentale aandoeningen in ons land op ruim 22 miljard euro per jaar.
De Welzijnswet werd onder meer aangepast om een antwoord te kunnen bieden op die problemen. De federale wetgeving over geweld, ongewenst seksueel gedrag en pesten op het werk werd uitgebreid naar alle mogelijke psychosociale risico’s, waaronder ook burn-out en stress. De Welzijnswet zet in op risicobeheersing (identificeren, evalueren en voorkomen) en aangepaste preventiemaatregelen op maat van de organisatie (op niveau van de organisatie, functies of individuen).
Ondanks de aanpassingen bleef het aantal langdurig afwezigen stijgen. Daarom nam de federale wetgever bijkomende actie. Op 24/11/2016 verschenen er twee nieuwe KB’s rond re-integratie van arbeidsongeschikte medewerkers met als doel (langdurig) zieken/arbeidsongeschikte medewerkers te ondersteunen en via een re-integratietraject te begeleiden naar (aangepast) werk.
De focus op de beheersing van klachten, risico’s, ziekte en re-integratie is erg belangrijk, maar niet voldoende. Het is belangrijk om ook aandacht te hebben voor gezonde medewerkers (zie onderstaande figuur). Dat betekent dat er niet alleen moet worden gezocht naar oplossingen voor de meest prangende problemen (stress beheersen, burn-out terugdringen …), maar ook moet worden ingezet op de versterking van mogelijkheden en krachten. Dat kan door een beleid rond mentaal welbevinden en veerkracht uit te werken.
Een beleid rond mentaal welbevinden en veerkracht als tegengif
Psychisch gezonde medewerkers zijn een must voor ondernemingen. Daarom moeten ondernemingen niet alleen inzetten op de preventie van psychische problemen bij medewerkers, maar ook acties ondernemen die medewerkers helpen om zich goed in hun vel te voelen. Medewerkers vormen namelijk het menselijke én mentale kapitaal van een onderneming. Zorg dragen voor dit mentale kapitaal betekent dat medewerkers hun cognitieve, sociale en creatieve vaardigheden optimaal kunnen inzetten. Ook in jouw onderneming is dat mogelijk door een proactieve aanpak die het mentaal welbevinden en de veerkracht van je medewerkers verhoogt. Dit noemen we geestelijke gezondheidsbevordering.
Geestelijke gezondheidsbevordering op het werk loont, want het biedt heel wat voordelen voor je individuele medewerkers, je teams én je onderneming
Duurzaam beleid rond mentaal welbevinden en veerkracht
Een beleid rond mentaal welbevinden en veerkracht op het werk is geen vanzelfsprekendheid. De indicatorenbevraging (VIGeZ, 2016) geeft aan dat er nog groeimarge is. Geestelijke gezondheid komt vaak pas onder de aandacht als er mentaal ‘onwelbevinden’ is en medewerkers stressgerelateerde klachten rapporteren of uitvallen met een burn-out. Die gebeurtenissen zorgen ervoor dat ondernemingen (nog) sterker gaan inzetten op risicobestrijding.
Daarnaast zijn er ook al heel wat Vlaamse ondernemingen die aanvullend expliciet inzetten op de versterking van het mentaal welbevinden en de veerkracht van hun medewerkers. Deze ondernemingen bevorderen proactief de positieve geestelijke gezondheid van al hun medewerkers en zetten niet alleen in op de bestrijding van stress of de preventie van burn-out. Elke onderneming kan met de juiste aanpak en inspanningen mooie resultaten boeken. De werkomgeving is namelijk zeer geschikt voor geestelijke gezondheidsbevordering. Onze tools helpen je om stapsgewijs een degelijk beleid rond mentaal welbevinden en veerkracht uit te bouwen.