De risico's van roken tijdens de zwangerschap
Roken tijdens de zwangerschap is gevaarlijk voor de baby. Wanneer een zwangere vrouw zelf rookt (actief roken) of tabaksrook van rokers uit haar omgeving inademt (passief roken) dan komen er schadelijke tabakstoffen bij de foetus. Dat vergroot het risico op moeilijkheden tijdens de zwangerschap. Sowieso is het slecht voor de gezondheid van het kindje. Op korte én op lange termijn. Roken tijdens de zwangerschap kan de gezondheid van het kind zelfs levenslang beïnvloeden.
Een zwangerschap is dan ook hét moment om te stoppen met roken. Voor een betere gezondheid voor de toekomstige dochter of zoon, de vrouw zelf en haar partner. Stoppen gebeurt best van zodra er een kinderwens is. Als dat niet lukt, is het aangeraden om vroeg mogelijk in de zwangerschap te stoppen. Zo worden een aantal belangrijke risico’s verkleind of vermeden. Ook als een vrouw pas later in de zwangerschap zover is om echt te stoppen met roken, loont dat nog steeds de moeite.
Hieronder lees je meer over de verschillende risico’s van roken en meeroken (passief roken) tijdens de zwangerschap. Het weergegeven risico is steeds dat van (kinderen van) zwangere vrouwen die (mee)roken in vergelijking met (kinderen van) zwangere vrouwen die niet (mee)roken.
Risico op zwangerschapscomplicaties
| De zwangere vrouw rookt. | De zwangere vrouw rookt niet, haar partner wel. | |
| buitenbaarmoederlijke zwangerschap | 77% hoger risico | 10% hoger risico |
| voorliggende placenta | 27% hoger risico | / |
| vroegtijdig loslaten van de placenta | 80% hoger risico | / |
| zwangerschapsvergiftiging | raar maar waar: 33% lager risico | / |
Risico’s voor de groei van de baby
| De zwangere vrouw rookt. | De zwangere vrouw rookt niet, haar partner wel. | |
| vroeggeboorte | 41 tot 45% hoger risico | 16% hoger risico |
laag geboortegewicht (< 2500g) | 122% hoger risico gemiddeld 175 tot 300 gram lichter | 22% hoger risico gemiddeld 25 tot 75 gram lichter |
| kleinere geboortelengte | gemiddeld 0,43 cm kleiner | / |
| kleinere hoofdomtrek | gemiddeld 0,27 cm kleiner | / |
Risico om het kind te verliezen
| De zwangere vrouw rookt. | De zwangere vrouw rookt niet, haar partner wel. | |
| miskraam | 32% hoger risico | 11% hoger risico |
doodgeboorte | 47% hoger risico | 40% hoger risico |
| overlijden pasgeborene | 22% hoger risico | / |
| wiegendood | 144% hoger risico | 49 tot 62% hoger risico |
Risico op aangeboren afwijkingen
| De zwangere vrouw rookt. | De zwangere vrouw rookt niet, haar partner wel. | |
| afwijkingen aan het maagdarmstelsel | 27% hoger risico | |
| gastroschisis | 50% hoger risico | / |
| anale atresie | 20% hoger risico | 20% hoger risico |
| navel- of liesbreuk | 40% hoger risico | / |
| afwijkingen aan het urine- en voortplantingsstelsel | ||
| cryptorchidie | 18% hoger risico | onvoldoende eenduidigheid over hoeveel hoger het risico is |
| afwijkingen aan spieren, botten en ledematen | 16 tot 27% hoger risico | / |
| één of beide armen en/of benen ontwikkelen niet helemaal | 26% hoger risico | 28% hoger risico |
| afwijkingen aan vingers en tenen | 18% hoger risico | / |
| klompvoet | 40 tot 56% hoger risico | onvoldoende eenduidigheid over hoeveel hoger het risico is |
| craniosynostosis | 33% hoger risico | 30% hoger risico |
| gezichtsafwijkingen | 19% hoger risico | |
| lip- en/of verhemeltespleten | 28% hoger risico | 14% hoger risico |
| oogafwijkingen | 25% hoger risico | onvoldoende eenduidigheid over hoeveel hoger het risico is |
| hartafwijkingen | 9 tot 11% hoger risico | 57% hoger risico |
| neuralebuisdefecten | / | 82 tot 89% hoger risico |
De risico’s op lange termijn voor de gezondheid van het kind
| De zwangere vrouw rookt. | De zwangere vrouw rookt niet, haar partner wel. | |
| overgewicht en obesitas | ||
| overgewicht (BMI 25 tot 30) | 37% hoger risico | 7% hoger risico |
| obesitas (BMI hoger dan 30) | 55% hoger risico | 23% hoger risico |
| ADHD | 58 tot 60% hoger risico | 20% hoger risico |
| luchtwegen- en ademhalingsaandoeningen | ||
| verminderde longfunctie | grote impact tijdens het eerste levensjaar, effect houdt aan in de kindertijd en tijdens de volwassenheid | / |
| astma en piepende ademhaling | astma voor het kind 6 jaar is: 36 tot 70% hoger risico astma of piepende ademhaling na leeftijd van 6 jaar: 18 tot 24% hoger risico | astma voor leeftijd van 18 jaar: 25% hoger risico piepende ademhaling voor het kind 18 jaar is: 28% hoger risico |
| infecties onderste luchtwegen | 24% hoger risico voor het kind twee jaar is | 7 tot 25% hoger risico voor het kind twee jaar is |
| scheelzien | 46% hoger risico voor de leeftijd van 18 jaar | / |
| botbreuken | 27% hoger risico voor de leeftijd van 18 jaar | / |
| het syndroom van Tourette en chronische ticstoornis | 35% hoger risico voor de leeftijd van 18 jaar | / |
Risico’s voor de puberteit en de vruchtbaarheid
| De zwangere vrouw rookt. | De zwangere vrouw rookt niet, haar partner wel. | |
| vroegtijdige puberteit | waarneembare lichaamsveranderingen gemiddeld 1 tot 4 maand vroeger bij jongens, en 1 tot 4,5 maand bij meisjes 15% hoger risico op eerste maandstonden voor 11de verjaardag, gemiddeld starten maandstonden 1 maand vroeger | / |
| verminderde vruchtbaarheid | duur tot zwangerschap vanaf de eerste poging wordt als dochter gemiddeld 19 tot 25% langer als zoon is dat gemiddeld 32%, door:
| minder zaadcellen, kleinere zaadcellen, lagere concentratie zaadcellen per ejaculatie |
Risico dat het kind zelf gaat roken
| De zwangere vrouw rookt. | |
| roken van eerste sigaret voor 10 jaar | Tot 450% hoger risico! |
| regelmatig roken als puber | 80% hoger risico |
| regelmatig roken als jongvolwassene | 53% hoger risico |
| later zelf roken als zwangere vrouw | 78% hoger risico |
Meer weten over deze risico’s?
Bekijk de factsheets hieronder. Die geven je ook meer informatie over hoe omkeerbaar de risico’s zijn en hoe ze beperkt worden door te stoppen met (mee)roken voor en tijdens zwangerschap.
Factsheet 1: De risico’s van roken voor de gezondheid van de moeder, de foetus en de pasgeboren baby