Kleurrijk Gezond

Voor wie is Kleurrijk Gezond?

De einddoelgroepen van het Kleurrijk Gezond-project zijn alle Vlamingen en Nederlandstalige Brusselaars in een maatschappelijk kwetsbare situatie.

Waarom specifiek voor mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties?

Omdat we weten dat zij gedurende heel hun leven minder kansen krijgen op een gezond leven. Ook het preventieve gezondheidsaanbod is vaak onvoldoende toegankelijk voor hen. En iederéén heeft recht op een goede gezondheid!

De negatieve impact van maatschappelijke kwetsbaarheid op gezondheid maakt dat mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties nagenoeg altijd behoren tot de risicogroep voor het ontwikkelen van een bepaald gezondheidsprobleem of het niet stellen van een gezondheidsbevorderend of -beschermend gedrag.

9,5% van de Belgische bevolking komt materieel en sociaal heel wat tekort. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is dat 17,5% en in het Vlaamse Gewest 5,4% (Statbel, 2022). In België leeft bijna 1 persoon op 7 (13,2%) onder de armoedegrens. 18,7% van de Belgische bevolking (bijna 1 op 5) loopt het risico op armoede of sociale uitsluiting (Statbel, 2023). De armste huishoudens besparen vaak het eerst op de aankoop van voedsel, de enige redelijk flexibele uitgavenpost in het huishoudelijke budget.

Personen met een lagere sociaaleconomische status (SES) leven minder lang en minder lang in een goede gezondheid. De kloof in gezonde levensverwachting op 25-jarige leeftijd (gezonde levensjaren) tussen personen met een laag en hoog opleidingsniveau bedraagt 10,5 jaar voor mannen en 13,4 jaar voor vrouwen. In 2018 leed 22% van de mensen die alleen secundair onderwijs volgden aan obesitas, tegenover 12% van de mensen met een diploma hoger onderwijs (Gezondheidsenquête Sciensano, 2018).

Hoe is het project tot stand gekomen?

Kleurrijk Gezond is ontstaan op vraag van het veld. Kleurrijk Gezond wil een antwoord bieden op een superdiverse samenleving en gezondheidsongelijkheid. Ongezond eten en weinig bewegen zorgt voor veel mensen en op veel plaatsen voor gezondheidsproblemen. Organisaties die met hen in contact komen, werken hiervoor rond de thema’s voeding en beweging. Die organisaties lieten ons weten dat de bestaande materialen om te informeren over voeding en beweging te hoogdrempelig waren. Alles moest dus toegankelijker gemaakt worden. 

Daarom werd in 2008-2012 in Antwerpen de Kleurrijk Gezond-methodiek bottom-up en cocreatief ontwikkeld in een samenwerkingsverband met Antwerps integratiecentrum de8, Stad en OCMW Antwerpen, het Vlaams Instituut Gezond Leven en Logo Antwerpen. De methodiek werd al uitgebreid getest bij groepen met een migratieachtergrond en positief geëvalueerd. Sinds 2018 is de methodiek voor heel Vlaanderen beschikbaar. Tot juni 2019 was dit project gesubsidieerd door de Vlaamse overheid en werden alle sessies gratis aangeboden.

Oorspronkelijk was deze methodiek specifiek ontwikkeld voor mensen met een migratieachtergrond. De Kleurrijk Gezond-sessies waren toegankelijk voor alle mensen met een migratieachtergrond, ongeacht van hun etniciteit of sociaaleconomische situatie. Sinds 2024 is de einddoelgroep van deze methodiek verruimd naar àlle mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties, dus ook voor mensen zonder een migratieachtergrond. Kleurrijk Gezond past op deze manier het principe van proportioneel universalisme toe.

Wat zijn belangrijke eigenschappen van de methodiek?

• Flexibel en op maat inzetbaar: de lesgever kan kiezen welke module(s) te gebruiken i.f.v.
  de groep. Het didactisch materiaal en de inhoud in de modules zijn participatief ontwikkeld.
  De werkvormen laten flexibiliteit tijdens het geven van de sessie toe. 
• Laagdrempelig: het didactisch materiaal en taalgebruik is eenvoudig en duidelijk en kan regelmatig aangepast worden. Een sessie kan eenvoudig aangevraagd worden via de Logo’s.
• Interactief: door het gebruik van aantrekkelijk oefenmateriaal, de vele praktijkoefeningen en
  -voorbeelden wordt er veel interactie mogelijk gemaakt.
• Multidisciplinair: de train-de-trainer en intervisie van lesgevers (zijnde diëtisten en medewerkers van organisaties) creëren ruimte voor uitwisseling en kennisdeling. 
• Draagvlakversterkend: organisaties worden gestimuleerd om een gezondheidsbeleid te voeren. Zo draagt Kleurrijk Gezond bij aan gezondheidsbevordering op de agenda krijgen bij bv. verenigingen waar armen het woord nemen, vrouwenorganisaties, asielcentra, onthaal en integratiebureaus, enz.

Wil je lesgever voor Kleurrijk Gezond worden?

Om op een goede manier met Kleurrijk Gezond aan de slag te kunnen gaan, moeten diëtisten of medewerkers van organisaties die de sessies willen begeleiden een train-de-trainer volgen. Het is de bedoeling dat elke persoon die Kleurrijk Gezond-sessies wil geven, eerst deze train-de-trainer volgt.

Ben je diëtiste of medewerker van een organisatie en heb je interesse om de train-de-trainer te volgen, neem dan contact op met Gezond Leven of het Logo van jouw regio. 

Met welke materialen gaan de lesgevers aan de slag?

Voor de lesgevers van Kleurrijk Gezond is een pakket beschikbaar met  volgende materialen:

• draaiboek voor de lesgever:
  hierin staat van a tot z uitgelegd hoe je aan de slag kan gaan met Kleurrijk Gezond. In de inleiding wordt eerst beschreven hoe het project tot stand is gekomen, waarmee je rekening moet houden en hoe je de sessies best organiseert. Hierna kan je alle lesmodules met de nodige spreektekst terugvinden. In het laatste hoofdstuk vind je nog extra informatie en bijlagen.
• termenlijst in verschillende talen: een uitgebreide lijst met vertalingen van veelvoorkomende begrippen in 9 talen
• powerpointpresentaties voor de verschillende sessies
• 4 doosjes met kaartjes die gebruikt worden tijdens de verschillende modules
• BMI-schijven en lintmeters voor middelomtrek
• bekers en suikerklontjes
• doek met grote afbeelding voedingsdriehoek en bewegingsdriehoek

Deze materialen zijn gebundeld in een rugzak.

Daarnaast zijn er ook materialen die de deelnemers mee naar huis kunnen nemen, zoals placemats, folders, affiches, infographics, postkaartjes … over de voedings- en bewegingsdriehoek.

De lesgevers kunnen het pakket met Kleurrijk Gezond-materialen uitlenen bij het Logo om sessies te geven. Organisaties waarvan medewerkers de train-de-trainer Kleurrijk Gezond gevolgd hebben, kunnen ook een pakket met materialen aankopen bij  Gezond Leven.

Wil je zelf aan de slag met het draaiboek, de powerpointpresentaties en de termenlijst?
Vul dit aanvraagformulier  in en dan kan je deze materialen digitaal downloaden.

Indien je het volledige ‘papieren’ Kleurrijk Gezond-pakket wil bestellen, dan kan je dit ook aanvinken verder op in het aanvraagformulier, de kostprijs van dit pakket is 80 euro + 10 euro verzendkosten.