“De Bewegen Op Verwijzing-coach is even ingebakken in onze werking als de diëtist en kinesist”

Bewegen Op Verwijzing-coach Pieter kind aan huis noemen in het PZ Onzelievevrouw in Brugge is misschien enigszins overdreven. Maar hij heeft wél zijn eigen bureautje in het psychiatrisch ziekenhuis en een affiche met zijn foto siert de muur. Kwestie van ervoor te zorgen dat de patiënten hem straks alvast herkennen. “Pieter is even ingebakken in onze werking als onze diëtist en kinesist”, zegt psychologe Marte Goegebeur. “Als we tijdens ons multidisciplinair overleg een patiënt bespreken, komt daar ook heel vaak Bewegen Op Verwijzing ter sprake.”

Waarom is Bewegen Op Verwijzing zo nuttig voor jullie?

“Mensen die zich niet goed in hun vel voelen, bewegen minder. Terwijl beweging net zo belangrijk is om hun stemming te verbeteren. Die mensen zitten heel vaak thuis in de zetel en dat patroon moet doorbroken worden. Door naar buiten te gaan, komen ze even ‘uit hun hoofd’. In de behandeling van iemand met een depressie is gedragsactivatie heel belangrijk. Door te bewegen komen er immers neurotransmitters vrij, zoals endorfine en serotonine. Maar als psycholoog kunnen we daar door tijdsgebrek maar beperkt op inzetten. Ik kan tijdens een consultatie wel eens gaan wandelen met de patiënt, maar dat is niet voldoende. En dan kan een Bewegen Op Verwijzing-coach erg handig zijn.”

In welke zin?

“Ik kan wel aan mijn patiënten voorstellen om eens te gaan wandelen, maar Pieter kan een heel beweegplan opmaken dat ze zelfstandig kunnen uitvoeren. Zo’n coach kan ook kijken hoe het zit met het bewegingspatroon van de patiënt: wat lukt er, wat niet? Wat zou de patiënt graag kunnen, wat is haalbaar? Hij stelt heel laagdrempelige doelen voor en neemt de tijd om die samen met de patiënt de doelen te evalueren. Dat is iets wat ik als psycholoog minder kan opnemen. Bewegen Op Verwijzing is dus een hele mooie aanvulling.”

Wat is het grootste voordeel?

“De coach werkt echt op maat. Zo was er een patiënt die als beweegdoel had: op zoek gaan naar sportkledij. Het is niet zo dat Pieter dan echt mee naar de winkel gaat, maar hij zal wel mee nadenken over een geschikte sportoutfit. Hij kijkt ook echt dag per dag: waar kan je lang stilzitten meer onderbreken? Hoe kan je eens wat vaker te voet gaan? Zijn aanpak is heel concreet.”

Wat zijn je criteria om door te verwijzen?

“Ik verwijs zeker door als ik merk dat mensen voor hun depressie best wel actief waren, maar er nu niet meer in slagen om die leefstijl weer op te pikken. Zij zijn soms gebaat met wat extra coaching en motivering. Of mensen met een pijnproblematiek die bang zijn om te bewegen. Daar kan Pieter een grote hulp zijn omdat hij heel individueel gaat kijken wat er bij die patiënt mogelijk is. Maar we schakelen Bewegen Op Verwijzing wel pas in als de patiënt al een maand in opname is. Pas als we die persoon enige tijd kennen, kunnen we inschatten of Bewegen Op Verwijzing zinvol kan zijn.”

Hoe breng je het onderwerp ter sprake?

“Ik leg hen uit wat de Bewegen Op Verwijzing-coach voor hen kan betekenen. Ik stel voor dat ze eens met Pieter kennismaken en dan zijn ze eigenlijk vrij snel mee in het verhaal. Al zijn er altijd patiënten die het niet nodig vinden. En dan ga ik hen zeker niet verplichten. Soms hebben mensen ook het idee dat ze opeens veel gaan moeten sporten en lopen, maar als ik dan uitleg dat dat niet de bedoeling is, valt hun weerstand dikwijls weg.”

Wie maakt de afspraak met de Bewegen Op Verwijzing-coach?

“Meestal wordt op het teamoverleg beslist om iemand door te verwijzen. Soms maak ik de verwijsbrief, soms de verpleegkundige. Dat is het voordeel nu iedereen mag doorverwijzen. En dan stuurt Pieter een eerste afspraak door. Omdat we met een multidisciplinair team werken, is het wel gemakkelijk om door te verwijzen. Er is wel altijd iemand die eraan denkt. Als je alleen werkt, ligt dat misschien toch anders. Ik weet zelfs niet of ik dan al wel ooit van Bewegen Op Verwijzing had gehoord.”

Hoe verloopt jouw samenwerking met de coach?

“In een ideaal scenario hebben we wekelijks een overleg, maar praktisch is dat bijna niet haalbaar. Pieter mailt af en toe of springt eens binnen op de afdeling. We werken dus niet compleet los van elkaar. Als er iemand afhaakt of een positieve evolutie doormaakt, hoor ik dat zeker van hem. Ik vind dat persoonlijk contact belangrijk. Ook naar de patiënten toe. Als ze Pieter al eens gezien hebben, is de drempel lager. Er hangt ook een affiche met een foto van hem en daaronder een QR-code die mensen kunnen scannen om een afspraak te maken.”

Volg jij het traject nadien ook nog op?

“Ja, Pieter houdt mij op de hoogte van de beweegdoelen van de patiënt. Maar eens iemand uit het ziekenhuis wordt ontslagen, stopt het voor mij. Dan vertrouw ik de patiënt helemaal toe aan de coach.”

Zie je ook echt het effect van een Bewegen Op Verwijzing-traject?

“Absoluut. Ik herinner me een 55-jarige dame met een depressie en angstgevoelens. Ze was bang om te bewegen en ze kreeg paniekaanvallen. Pieter heeft haar heel hard geholpen door stapsgewijs weer wat beweging in haar leven te krijgen. Het betekende enorm veel voor haar dat iemand haar aanmoedigde om die eerste stappen te zetten. Ik weet niet of ze er zonder die tussenschakel in geslaagd was om terug te bewegen. Of die man die heel vermijdend en passief gedrag vertoonde, maar die vroeger wel graag fietste. Pieter heeft met hem zijn twijfels besproken en hem weer op de fiets gekregen door hem te coachen en te motiveren. Bewegen Op Verwijzing is dus echt een surplus.”