Voedingsmarketing tijdens de Olympische Spelen: goud of fout?
Zullen marketeers tijdens de Olympische Spelen, die starten op 26 juli, opnieuw uitpakken met promo-acties voor chips, TV-worstjes, alcohol en gesuikerde dranken? Of zetten ze dit keer gezonde alternatieven in de kijker? “Want als er één plek is om gezonde en milieuverantwoorde voeding te promoten, zijn het wel sportevents”, vindt dr. Jolien Plaete, expert voeding bij Gezond Leven.
Uit onderzoek blijkt dat zowel jonge als oudere supporters voedingsmiddelen en dranken die gepromoot worden op sportevents associëren met positieve gevoelens, opwinding en een sterk zelfbeeld. Het EK/WK voetbal, Roland Garros, Wimbledon of de Olympische Spelen: het zijn dus stuk voor stuk gebeurtenissen die ingezet kunnen worden om een heel breed publiek warm te maken voor gezonde en milieuverantwoorde voeding. Ironisch genoeg worden dergelijke evenementen omgeven door advertenties en sponsordeals die net de consumptie van ongezonde voeding aanmoedigen. De reclame voor tabaksproducten mag dan wel grotendeels verdwenen zijn langs de sportvelden, bedrijven die alcohol, fastfood en suikerrijke dranken verkopen, adverteren er nog steeds massaal. En dat leidt alleen maar tot verwarring bij fans en atleten. Want sport en ongezonde voeding, dat matcht niet, toch?
De Spelen worden plantaardig
Naast marketing speelt ook de aanwezigheid van gezonde en milieuverantwoorde opties een rol in het beïnvloeden van eetgedrag. Parijs maakt zich klaar om tijdens de Olympische Spelen 13 miljoen maaltijden te serveren. Daardoor zijn de Spelen ook meteen het grootste cateringevent ter wereld. Met de 'Paris 2024 FOOD VISION' wil men de kennis en creativiteit van de Franse keuken gebruiken om meer verantwoorde eetgewoonten te creëren in stadions en tijdens sportevenementen.
“Cateraars willen tijdens de Olympische Spelen twee keer zoveel plantaardige voeding aanbieden. 60% van de maaltijden zal vegetarisch zijn”
Dr. Jolien Plaete
De richtlijnen van Parijs omvatten twee van de drie uitgangspunten van de voedingsdriehoek: (1) eet in verhouding meer plantaardige dan dierlijke voeding; en (2) vermijd voedselverlies. “Zo willen cateraars tijdens de Olympische Spelen twee keer zo veel plantaardige voeding aanbieden en zullen ze seizoensgebonden fruit, groenten en peulvruchten promoten”, zegt dr. Plaete. “60% van de maaltijden zal vegetarisch zijn en populaire chefs gaan hiervoor creatieve en lekkere recepten ontwikkelen. Bovendien zullen er ecolabels, info over de milieu-impact en nudgingtechnieken richting de plantaardige optie ingezet worden.”
Lege calorieën
Maar ook aan het tegengaan van voedselverspilling is gedacht. Er zullen onder meer geavanceerde technologieën en data-analyse worden gebruikt om de hoeveelheden voedsel te plannen en te voorspellen op basis van het aantal verwachte atleten, medewerkers en supporters. Voedseloverschotten zullen bovendien worden gedoneerd aan lokale voedselbanken en liefdadigheidsorganisaties.
“Wij pleiten voor een aanpak waarbij voedingsrichtlijnen en de wetgeving voor het voedingsaanbod op sportevenementen worden bepaald door onafhankelijke public health promotors”
Dr. Jolien Plaete
Alleen met het derde uitgangspunt van de voedingsdriehoek is helaas geen rekening gehouden: de aanbeveling om lege calorieën, zoals frisdrank, chips, snoep en alcohol te vermijden, staat niét in de Parijse visie. Een onderzoek dat het voedingsaanbod tijdens de vorige Olympisch Spelen in Rio onder de loep nam, rapporteerde nochtans net een heel groot aanbod van deze lege calorieën, benoemd als ultra bewerkte voeding. Specifiek voor dranken werd er een hoog aanbod aan gesuikerde dranken vastgesteld. De onderzoekers geven ook aan dat er gratis gesuikerde frisdrank werd uitgedeeld aan jonge kinderen.
Gemiste kans
“Dat Parijs 2024 opnieuw geen strategieën opneemt rond het beperken van ultra bewerkte voeding, zoals gesuikerde en alcoholische dranken, is dan ook een gemiste kans”, zegt dr. Plaete. “En dat heeft mogelijk te maken met het feit dat de voedingsbedrijven die de Spelen sponsoren, betrokken werden bij het opstellen van deze visie. Als zij frisdranken of alcohol verkopen, hebben ze er weinig belang bij om het drinken van water te promoten. Daarom pleiten we bij Gezond Leven voor een aanpak waarbij voedingsrichtlijnen en de wetgeving voor het voedingsaanbod op sportevenementen worden bepaald door onafhankelijke public health promotors. Maar niet alleen dat. Het is ook belangrijk dat de overheid en sportorganisaties achteraf kritisch nagaan of de vooropgestelde doelstellingen en claims om gezonde en milieuverantwoorde voeding te promoten tijdens de Olympische Spelen daadwerkelijk werden ingelost. Die inzichten kunnen dan meegenomen worden in zowel wereldwijde als nationale richtlijnen en wetten rond de promotie van gezonde en milieuverantwoorde voeding tijdens grote sportevenementen, die ook kwetsbare groepen zoals kinderen bereiken.”
