“Mensen motiveren tot een gezonde leefstijl? Durf het gesprek dan aan te gaan!”

Te weinig tijd, niet aan gedacht of te veel schroom: het is de top drie van redenen waarom hulpverleners hun patiënten/cliënten niet laten kennismaken met preventiemethodieken voor een gezonder leven. En dat is een gemiste kans. “Daarom proberen we hen met de e-learning ‘HALT2Diabets en Bewegen Op Verwijzing’ handvaten te geven om het gesprek over een gezonde leefstijl toch aan te gaan”, zegt Luc Lipkens, die deze vorming van de Gezond Leven Academie ontwikkelde in samenwerking met het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn (VIVEL), Diabetes Liga en de Vlaamse Logo’s. “In de eerste plaats gaan we in op wat een gezonde leefstijl precies is. Daarna bekijken we de twee preventiemethodieken, HALT2Diabets en Bewegen Op Verwijzing. Wat houden ze in, wie komt in aanmerking, hoe kan je doorverwijzen en wat is de link tussen beide methodieken? Maar er zit ook een stukje KRACH-T in, een motiverende gesprekstechniek om het gesprek aan te gaan over gezonde voeding en beweging, maar ook over rookstop en valpreventie.”

Welke hulpverleners zijn gebaat bij deze e-learning?

“Iedereen die in contact komt met mensen die voordeel hebben bij een gezondere leefstijl. En daar vallen heel wat beroepsgroepen onder. Niet alleen artsen, maar ook maatschappelijk werkers en psychologen. Of apothekers: zij krijgen veel vragen in de apotheek en in deze e-learning leren ze hoe ze daarop kunnen ingaan. Als mensen bijvoorbeeld een middel voor meer energie willen, is dat hét moment om iets te zeggen als: “Ik heb deze producten, maar wist je dat een gezonde leefstijl, zoals genoeg slapen en voldoende bewegen, ook voor meer energie kan zorgen?” Apothekers hebben zeer veel gelegenheid om door te verwijzen naar HALT2Diabetes en Bewegen Op Verwijzing.”

Waarom zijn HALT2Diabetes en Bewegen Op Verwijzing samengenomen? Waarom zijn het geen twee aparte vormingen?

“Beide methodieken willen hulpverleners bereiken, maar we horen van hen dat er soms zoveel op hen afkomt dat ze het bos niet meer door de bomen zien. Bovendien zijn er heel wat raakvlakken tussen beide methodieken. Daarom leek het ons interessanter om onze krachten te bundelen. Als we HALT2Diabetes en Bewegen Op Verwijzing samenbrengen, verhogen we onze slagkracht. Deelnemers kunnen trouwens altijd een hoofdstuk overslaan als het voor hen minder van toepassing is. De e-learning is interactief opgevat met kennisvragen en concrete cases met voorbeeldzinnen die hulpverleners meteen kunnen gebruiken om het gesprek over een gezondere leefstijl met hun patiënten/cliënten aan te gaan.”

Wat kan zo’n voorbeeldzin zijn?

“Bij een hoge bloeddruk kan het belangrijk zijn om meer te bewegen. Mag ik jou daarover wat meer vertellen? Hulpverleners weten soms niet goed hoe ze een gezonde leefstijl kunnen aankaarten. Door hen kennis te laten maken met het KRACH-T model bezorgen we hen ook handvaten om dat te doen. En geven we hen een leidraad zodat zo’n gesprek niet alle kanten opgaat en in vijf minuten kan afgehandeld worden. Want dat tijdsaspect is vaak belangrijk voor hulpverleners. Met die motiverende gespreksvoering kan de hulpverlener ook negatieve reacties vermijden. Tegen je patiënt/cliënt zeggen: “Je bent te zwaar, je moet afvallen om je knieprobleem aan te pakken”, is natuurlijk niet de manier waarop je zo’n boodschap moet geven. Of wilt krijgen.”

Wat zijn de drempels voor hulpverleners om Bewegen Op Verwijzing ter sprake te brengen?

“De eerste is toch wel tijd. Ze vrezen dat zo’n gesprek veel te lang gaat duren. De tweede reden is dat ze gewoon vergeten om door te verwijzen, iets waar de e-learning ook tips over geeft. En ten slotte voelen ze zich ook niet altijd capabel om het gesprek aan te gaan of om mensen te motiveren hun leefstijl aan te pakken. Ze hebben al zo vaak tegen patiënten/cliënten gezegd dat ze gezonder moeten eten en meer moeten bewegen, maar tijdens het volgende consult zien ze dat daar niks van in huis komt. Dat demotiveert hulpverleners. Maar je kan nu eenmaal niet verwachten dat mensen hun gedrag in één-twee-drie gaan veranderen. Door patiënten/cliënten daar één keer op te wijzen kan je misschien hun attitude veranderen en hen daar toch even over laten nadenken. Maar ze hebben ook duidelijke richtlijnen nodig: hoe ga ik dat concreet aanpakken en hoe kan ik dat volhouden? Dat antwoord vinden ze bij HALT2Diabetes en Bewegen Op Verwijzing.”

En wat is het voordeel van deze preventiemethodieken voor de hulpverleners?

“Ze hoeven zelf minder tijd te steken in het begeleiden van hun patiënten naar een gezondere leefstijl en ze weten dat de patiënten de ondersteuning die zij nodig hebben ook effectief zullen krijgen. Het belang van preventie neemt toe. Hulpverleners beseffen dat zij hierin een rol kunnen opnemen. Maar vaak doen ze dat niet omwille van tijdsgebrek of omdat ze denken dat het toch geen effect heeft. Door deze e-learning worden hun gespreksvaardigheden versterkt. Ik hoor zelfs van deelnemers dat ze dat thuis, bij hun partner en hun kinderen, toepassen.” (lacht)

Wanneer is de vorming voor jou geslaagd?

“Als de hulpverlener de volgende dag een gesprek over leefstijl aangaat met zijn patiënten/cliënten, als ze weten wat HALT2Diabetes en Bewegen Op Verwijzing precies zijn en als ze zich dankzij onze tips en tricks vaardiger voelen om dat gesprek te voeren.”

Welke tip wil je zelf meegeven?

“Open het gesprek met iets wat relevant is voor je patiënt/cliënt, zoals in het voorbeeld van de apotheker. Heeft iemand nood aan meer energie? Wijs dan ook op de voordelen van gezonde voeding en bewegen. En geef concrete tips over hoe die persoon dat in z’n leven krijgt, want dáár ligt de grootste moeilijkheid. Iemand die meer wil bewegen, maar niet weet hoe, staat nog geen stap verder. Daarom is het ook zo belangrijk dat hulpverleners weten wat HALT2Diabetes en Bewegen Op Verwijzing inhouden.”

Tot slot, hoe draagt deze vorming nu bij aan een gezonder Vlaanderen?

“We maken hulpverleners vaardiger om het gesprek over leefstijl aan te gaan. En doordat mensen er echt op aangesproken worden, zullen ze gemotiveerder zijn om gezonder te leven. En dat is toch ons belangrijkste doel.”

Zin gekregen om de e-learning te volgen? Inschrijven kan hier.