Laatste ontwikkelingen tabak
Het Vlaams Instituut Gezond Leven bundelt elke vier maanden nieuws en achtergrond over tabak. Lees het in de nieuwsbrief of lees hier onze artikels online
BAT lanceert nieuwe e-sigaret via krantenwinkels
De media berichtten zonet dat British American Tobacco (BAT) de komende 5 jaar 5 miljoen euro in de Belgische vapingmarkt pompt. BAT lanceert de Vype ePen3, die onder meer via de krantenwinkels zal verkocht worden. Volgens de tabaksmultinational is dit nieuwe product een minder risicovol alternatief voor de klassieke sigaret. Dat wordt dik in de verf gezet. Niets nieuws onder de zon: ondertussen beweren alle tabaksmultinationals te ijveren voor een ‘rookvrije wereld’.
Voor wie het verschil niet meer (of nog niet) kent: de Vype ePen 3 is een e-sigaret en geen heated tobacco product, zoals de IQOS of Globe. Die laatste zit ook in het gamma van BAT, maar heated tobaccoproducten zijn niet toegelaten op de Belgische markt en de rookstoporganisaties pleiten ervoor dat dit zo blijft.
Nicotinezouten
De Vype ePen 3 maakt gebruikt van de technologie van nicotinezouten, die zachter zouden zijn dan ‘gewone’ nicotine en voor een betere opname van de stof zorgen (dus minder trekken aan de e-sigaret). De vervangbare pods zijn verkrijgbaar in de sterktes 0-6-12-18 en in 7 smaken. De gebruiker kan van smaak veranderen omdat de pods op de e-sigaret geklikt worden.
Deze gesloten technologie zal waarschijnlijk populairder worden bij de doorsneerokers dan de grote zware modellen met hervulbare tanks.
Perfide strategie
Tabaksmultinationals beweren vandaag dat ze de verkoop van tabak willen stoppen en willen meewerken aan een alternatief voor hun dodelijke product. Die mantra begeleidt de introductie van al hun 'risicoverminderende' producten op de markt. Recent onderzoek ontmaskert die strategie opnieuw, en toont aan dat de ontwikkeling van e-sigaretten en Heated Tobacco Products een afleidingsmanoeuvre is om de verkoop van klassieke sigaretten veilig te stellen. De onderzoekers gingen het acquisitiebeleid van de vier grootste fabrikanten (Philip Morris, BAT, JTI en Imperial Tobacco) in de periode 2010 tot 2018 na. Er is weinig bewijs dat de industrie wil stoppen met de productie van de traditionele sigaret.
Tabaksbedrijven misbruiken het kader van 'harm reduction' om de nicotineverslaving van rokers in stand te houden, hun kwalijke reputatie op te vijzelen en het antitabaksbeleid en de bestaande wetgeving over roken af te zwakken.
Gesprekspartner in gezondheidsbeleid?
De tabaksindustrie positioneert zich ook opnieuw als gesprekspartner voor het gezondheidsbeleid omdat ze nu 'gezondere' alternatieven promoot. Dat is niet verenigbaar met artikel 5.3 van de FCTC dat overheden, die zich achter deze internationale kaderovereenkomst geschaard hebben, oproept om hun gezondheidsbeleid te beschermen tégen invloeden van de industrie en om niet met haar in zee te gaan. In de FCTC zouden ook deze NNPR (Nieuwe Nicotine Producerende Rookproducten) moeten opgenomen worden, volgens de onderzoekers.
Tabaksbedrijven moeten van de gesprekstafel geweerd worden. Ze zijn geen deel van de oplossing, zoals ze zelf beweren, ze zijn net het probleem. Lees daarover ook een opinieartikel van de Stichting tegen Kanker.
‘Harm reduction’ (schadebeperking) kan een zinvolle piste zijn, maar laat dit debat maar over aan de overheid en de rookstoporganisaties. Alleen zo kan de volksgezondheid de prioriteit krijgen die nodig is als het over roken gaat.
E-sigaret als rookstophulp
Uit een groot klinisch onderzoek in de UK, gepubliceerd in de New England Journal of Medicine, blijkt dat als e-sigaretten en nicotinevervangers (pleisters, zuigtabletten, kauwgom ...) gecombineerd worden met gedragsmatige ondersteuning de eerste tweemaal zo efficiënt zijn als de tweede.
Zorgt ook de e-sigaret voor een kleinere hervalkans bij gestopte rokers?
In dit onderzoek werd het effect nagegaan bij twee groepen rokers: een groep die stopte met de hulp van een e-sigaret met nicotine en een andere die stopte met nicotinevervangers (beide groepen kregen dus ook gedragsmatige ondersteuning). Wat valt op na de rookstop? De eerste groep blijft de e-sigaret veel langer gebruiken dan de tweede groep de nicotinevervangers.
De auteurs stellen dat dit een probleem kan zijn als langdurig vapen gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Maar het kan ook positief zijn als vapen verhindert dat ex-rokers terugkeren naar klassieke sigaretten. Ze verwijzen naar onderzoek dat aantoont dat langdurig gebruik van nicotinevervangers zorgt voor een lagere hervalkans bij rokers, en stellen de vraag of dit ook geldt voor e-sigaretten.
De auteurs publiceerden zelf een commentaar op hun onderzoek.
De e-sigaret als erkend rookstopmedicijn?
Autoriteit in tabakscontrole S. Glantz van de universiteit van Californië is het eens met de conclusies van dit onderzoek. Maar hij beklemtoont dat ze niet strijdig zijn met ander onderzoek dat stelt dat, in de algemene populatie, rokers die e-sigaretten gebruiken gemiddeld minder geneigd zijn om te stoppen met roken.
Hij suggereert, op basis van dit nieuwe onderzoek uit de UK, dat e-sigaretten de normale procedure zouden kunnen doorlopen om erkend te worden als rookstopmedicijn. Daarna zouden ze kunnen ingezet worden bij rookstop, op voorwaarde dat ze gecombineerd worden met intensieve gedragsmatige ondersteuning.
Lees hier onze boodschap aan rokers die willen stoppen met de hulp van een e-sigaret.
E-sigaret als rookstopmiddel: voorlopig nog onduidelijk
De Ontario Tobacco Research Unit publiceerde een interessant overzicht van de bestaande wetenschappelijke reviews over de e-sigaret als rookstopmiddel. Ze werkt ook aan een rapport met ervaringen van e-sigaretgebruikers (in dit overzicht wordt al een tip van de sluier gelicht). De belangrijkste bevindingen zijn:
- Vapen is vandaag een van de meest gebruikte methodes van rokers die willen stoppen.
- Is vapen een effectieve rookstopmethode? Dat kan nog niet definitief en eenduidig onderbouwd worden.
- De nieuwste e-sigaretten zouden effectiever voor rookstop kunnen ingezet worden dan de oudere generaties e-sigaretten.
- Er is nood aan meer onderzoek over de efficiëntie van e-sigaretten in combinatie met andere rookstopmethoden, zoals gedragstherapie en rookstopmedicatie op voorschrift.
- De ervaringen van rokers met de e-sigaret als rookstopmiddel werden onderverdeeld in 7 sleutelthema’s: positieve eigenschappen, positieve resultaten, relaties, e-sigaretapparaten, problemen met en bezorgdheden over de gezondheid en sociale uitdagingen.
- Onderzoek is ook nodig om na te gaan hoe de ervaringen van rokers kunnen zorgen voor relevante input bij de ontwikkeling van toekomstige rookstopprogramma’s.
E-sigaret: jaarlijkse update review van Public Health England
In de UK publiceerde Public Health England (PHE) haar jaarlijkse update van de e-sigaret review. Lees hier een samenvatting.
Het aantal jongeren dat nooit gerookt heeft en toch de e-sigaret probeert, neemt toe. Geruststellend lijkt deze vaststelling niet. Zeker niet als we Brits onderzoek uit het verleden mee in rekening nemen. Dat toonde aan dat er bij jongeren een associatie is tussen ooitgebruik van de e-sigaret en initiatie tot roken, en omgekeerd. Ook vanuit de VS klinken erg kritische stemmen.
De visie op de e-sigaret van tal van Britse gezondheidsorganisaties en -professionals is wellicht de meest optimistische in heel de wereld. Zo wordt de-sigaret bij rokers actief gepromoot, evenals e-sigaretgebruik in ziekenhuizen, bij zwangere vrouwen die willen stoppen …
Wij zijn voorzichtiger en meer op onze hoede, terwijl we wel erkennen dat de e-sigaret mogelijk een interessant stopmiddel is voor rokers. Maar niet voor alle rokers: aan zwangere vrouwen die willen stoppen en rookstopmedicatie willen gebruiken, raden we nicotinevervangers aan.
Ontwikkelingen in de VS met impact voor Europa?
De bezorgdheid dat de e-sigaret voor jongeren een opstapje naar tabak en/of een nicotineverslaving kan zijn of worden, blijft. We willen niet dat jongeren beginnen vapen. Strikte regulering van de e-sigaret is nodig als het over deze leeftijdsgroep gaat. We moeten hen ook beschermen tegen de marketingstrategieën van de tabaksindustrie, die steeds meer grip krijgt op de e-sigaretbusiness. Zo verwierf Altria, het moederbedrijf van Philip Morris, recent een aandeel ter waarde van 35% in JUUL.
E-sigaretten van de markt?
In de VS krijgen ouders inmiddels adviezen over de aanpak van de (mogelijke) nicotineverslaving van hun kinderen:‘Get educated and then educate’, ‘Provide tools and resources to quit’, ‘Be positive and supportive’, …
Recente data tonen aan dat het e-sigaretgebruik bij jongeren sterk gestegen is en dat er een toenemend gecombineerd gebruik van e-sigaret en tabak is. Nieuw onderzoek concludeert dat e-sigaretgebruik geassocieerd wordt met een hoger risico op initiatie in tabak en tabaksgebruik, vooral onder jongeren met een laag risico. En dat op populatieniveau het gebruik van e-sigaretten kan bijdragen aan de initiatie tot roken van tabakssigaretten door jongeren.
Vanuit de universiteit van Californië wordt scherp gereageerd. Volgens deze stem toont onderzoek ook aan dat minderjarigen in het bijzonder worden aangetrokken door e-sigaretten met smaakjes, en dat de toegang tot deze producten heel laagdrempelig is. Er volgde een oproep aan de FDA waarin onder meer gepleit wordt om alle e-sigaretten, inclusief JUUL, van de markt te halen.
Smaakjes reguleren om jongeren te beschermen benadeelt rokers niet
Recent onderzoek toont aan dat regulering van zoete fruit- en snoepsmaken en aroma’s in e-sigaretten kan bijdragen aan het verminderen van e-sigaretgebruik door jongeren zonder volwassen e-sigaretgebruikers te benadelen. De onderzoekers halen het argument dat rokers nood hebben aan deze smaakjes om de e-sigaret als stopmiddel te kunnen gebruiken onderuit.
Te hoog nicotinegehalte
JUUL heeft er in de VS ook voor gezorgd dat er vandaag een veel groter aanbod van e-vloeistoffen met een hoog nicotinegehalte (hoger dan toegelaten in Europa) op de markt is. Dat is bedreigend: jongeren kunnen (nog) veel sneller verslaafd raken aan nicotine. Over het nicotinegehalte van bv. JUUL bestaan veel misverstanden.
IQOS wekt ook interesse bij niet-rokers
Nieuwe (tabaks)producten en jongeren zijn een heikele combinatie. Dat blijkt ook uit een onderzoek dat concludeert dat de bewustwording van Heated Tobacco Products, zoals de IQOS, toeneemt bij jongeren in Canada, Engeland en de VS. Verontrustend is dat er ook bij niet-rokers interesse bestaat om de producten te proberen.
