Zorg dragen voor de natuur is zorg dragen voor jezelf en je naasten

17.11.2022

Op de 27ste VN-klimaattop in Egypte wordt het opnieuw onderstreept: willen we de opwarming van de aarde nog enigszins afremmen, dan moeten we anders gaan leven. Het klimaat is vooral een verantwoordelijkheid van de overheid, maar in afwachting van een doortastend beleid, kunnen we zelf al ons steentje bijdragen. Door de auto vaker te laten staan en minder vlees te eten, zijn we al een eind op weg. Hiermee help je niet alleen het milieu, maar ook je eigen gezondheid. Want zorg dragen voor de natuur is zorg dragen voor jezelf en je naasten.

Eet meer plantaardige dan dierlijke voeding

De voedingsdriehoek adviseert een overwegend plantaardig voedingspatroon. Voedingsmiddelen van plantaardige oorsprong zoals groenten, fruit, volle granen, peulvruchten, … hebben een gunstig effect op onze gezondheid. Rood en bewerkt vlees zijn daarentegen een stuk ongezonder, zeker als je er veel van eet. Vandaar de aanbeveling om bewerkt vlees te vermijden en niet meer dan 300 gram runds-, varkens of schapenvlees per week op het menu te zetten.

Als je je stukje vlees dus af en toe verruilt voor een ei, peulvruchten of een ander (weinig bewerkt) plantaardig alternatief, zoals tofu, tempeh of seitan komt dat je algemene gezondheid ten goede.

Ook mooi meegenomen: de milieu-impact van plantaardige voeding is veel kleiner dus door minder vlees te eten, werk je mee aan een beter milieu. Bij de teelt van landbouwgewassen en het houden van dieren komen immers CO2, methaan en lachgas vrij. Deze broeikasgassen dragen bij aan de opwarming van de aarde.

Verplaats je te voet of met de fiets

Wie gezond wil leven, beweegt zoveel mogelijk en beperkt het stilzitten. Eén van de manieren om dat te doen, is door de auto zo vaak als mogelijk aan de kant te laten staan. Maak er een gewoonte van om kortere afstanden met de fiets of te voet te doen.

Voldoende beweging zorgt onder meer voor een betere concentratie en een beter geheugen, een gezonder gewicht en een betere bloeddruk. En de natuur? Die gaat je gedragsverandering alleen maar op applaus onthalen. Bij verbranding van benzine, diesel of LPG in een automotor komt altijd CO2 vrij, een broeikas dat mee verantwoordelijk is voor de klimaatverandering. Dergelijke motors produceren bovendien ook fijn stof, wat schadelijk is voor de gezondheid.

Omring jezelf door groen

Hoe meer groene oases we creëren, hoe beter dat is voor het klimaat én voor onze geestelijke gezondheid. Wie er regelmatig op uittrekt in de natuur heeft bijvoorbeeld minder stress en angstgevoelens, slaapt beter en heeft een kleinere kans op depressie.

Maar ook voor het klimaat zijn bossen een zegen: bomen remmen de klimaatverandering af, doordat ze CO2 uit de atmosfeer halen. Ze versterken het ecosysteem tegen erosie door wind of water en ze kunnen verontreinigende stoffen uit de bodem halen. Daarnaast helpen bomen en hagen ook bij overstromingen en wateroverlast omdat ze het water vasthouden.

Het is de taak van het beleid om ervoor te zorgen dat er voldoende groene ruimtes zijn, maar heb je zelf de ruimte en de mogelijkheid om te planten? Kies dan voor inheemse plantensoorten. Zij leveren een grotere bijdrage aan de biodiversiteit dan exoten.

Parken, bossen en natuurgebieden zorgen er ook voor dat er minder ‘hitte-eilanden’ ontstaan. Dit zijn plekken in de stad waar de temperatuur tot 4°C hoger kan zijn dan in het omliggende landelijke gebied. En dat kan vooral bij hittegolven impact hebben: bij hoge temperaturen stijgen de ziekte- en sterftecijfers, neemt de arbeidsproductiviteit af en wordt er meer agressie vastgesteld.

Rook niet

In Vlaanderen sterven er jaarlijks 21 mensen per dag aan de gevolgen van tabak. Ook passief roken leidt tot grote gezondheidsschade. Maar wist je dat het ook bijzonder slecht is voor het milieu? Elk jaar gaat er 22 miljard ton water naar de tabaksindustrie, voornamelijk voor de tabaksteelt. Daarbij worden ook schadelijke chemicaliën gebruikt, waaronder 19 miljoen ton aan insecticiden. Die stoffen komen in rivieren en zeeën terecht en bedreigen planten en dieren.

En dan hebben we het nog niet gehad over de sigarettenpeuken die achteloos op straat worden gegooid. De giftige stoffen die achterblijven op de peuk en de plastic vezels waarvan de filter is gemaakt, komen in de maag van vissen, zoogdieren en vogels terecht, waar ze veranderingen in het DNA en zelfs sterfte kunnen veroorzaken. Daarnaast vertragen peuken ook de groei van planten. Wie stopt met roken, werkt dus ook mee aan een gezondere fauna en flora.

Zorg voor een gezond binnenklimaat

De thermostaat lager zetten, helpt tegen de opwarming van de aarde: 1 graad minder betekent gemiddeld 7% minder broeikasgassen! De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert een binnentemperatuur van 18°C voor gezonde en goed geklede volwassenen. Voor kinderen, ouderen en minder-mobiele of zieke personen is dat 20°C. Probeer je woning wel boven de 15°C te houden. Wordt het kouder, dan is er een verhoogde kans op schimmelvorming.

Belangrijk is ook dat je je huis goed verlucht. Op de momenten dat het raam wijd open mag, kan je de verwarming uitzetten. Heb je mogelijkheid en de middelen om je woning te isoleren, doe dat dan zo goed mogelijk. Dat beperkt je energieverbruik. Goede isolatie houdt je huis in de winter lekker warm en koel in de zomer, waardoor je geen milieuvervuilende airco nodig hebt.

Bij goed geïsoleerde woningen is ventilatie trouwens nóg belangrijker: de isolatie wordt luchtdicht aangebracht voor maximaal rendement, maar daardoor neemt wel de natuurlijke ventilatie via kieren en naden af.