“Ik wil mijn pesters tonen dat ik niet heb gefaald”

Jezelf kunnen zijn en je goed voelen: het zijn twee van de essentiële bouwblokken van de geluksdriehoek. Maar bij slachtoffers van pesterijen staan ze allebei zwaar onder druk, waardoor de puzzelstukjes van de geluksdriehoek niet langer meer in elkaar passen. “Ik had wel het geluk dat ik goed omringd werd door mijn ouders, wat helaas ook niet altijd het geval is. Want op veel plekken is pesten nog steeds een taboe, er wordt nog altijd te weinig over gepraat”, zegt Milan (24). “Als hun zoon of dochter wordt gepest, denken ouders nogal snel dat hun kind zwak is. Maar dat is zeker niet zo. Het kind faalt niet, het zijn de pesters die falen. Kinderen die over het pestprobleem durven praten, zijn net heel stérk. Door zelf mijn verhaal te doen, wil ik andere slachtoffers tonen dat ik er vandaag toch sta, ondanks het feit dat ook ik zwaar werd aangepakt.”

Op welke manier ging het bij jou?

“In de eerste plaats verbaal, door mij uit te maken voor ‘homo’ en ‘jeanet’, door grove opmerkingen over mijn kledingstijl te maken en beledigende commentaar te geven op de manier waarop ik mij gedroeg. De lessen lichamelijke opvoeding waren afschuwelijk. Mijn turnleraar stak mij altijd met opzet in een team met alleen maar meisjes. Maar het ging nog verder: ook fysiek kreeg ik regelmatig rake klappen.”

Hoe reageerde je daarop?

“In het begin ging ik daar tegenin. Maar als individu kan je je niet weren tegenover een groep. Op den duur heb je ook geen energie meer om ertegen te vechten en laat je het maar gebeuren. Maar dat vinden pesters niet fijn, waardoor ze je nog meer uit je kot proberen te lokken. Eigenlijk is dat dus een vicieuze cirkel.”

Jij werd gepest omwille van je geaardheid, ook al had je je nog niet eens geout. Hoe kijk je daar nu op terug?

“Dat vind ik nog altijd heel spijtig. Mijn klasgenoten hadden al gemerkt dat ik homoseksueel ben, terwijl ik nog in de ontkenningsfase zat en het nog niet wilde zien. Ook mijn leerkrachten pushten mij om mij te outen omdat ze dachten dat het pestprobleem dan opgelost zou zijn. Ze gingen ervan uit dat ik de pesters ‘voeding’ gaf omdat ik het niet wilde toegeven. Maar dat is niet correct. Je moet niet handelen naar de verwachtingen van pesters. Iedereen heeft het recht om zelf het moment te kiezen waarop die uit de kast komt.”

Durfde je dan nog wel jezelf te zijn?

“Nee. Ik ging net tegenovergesteld gedrag vertonen. Ik probeerde me heel mannelijk te gedragen en ik paste mijn kledingstijl aan. Ik wilde zo gewoon mogelijk overkomen, in de hoop dat mijn geaardheid niet langer een gespreksonderwerp was. En ze me met rust zouden laten. Tevergeefs.”

Bij wie kon je terecht met je verhaal?

“Bij mijn ouders, die dit altijd heel serieus hebben genomen. Mijn moeder heeft het probleem verschillende keren aangekaart op school. Maar de rest van mijn omgeving, andere klasgenoten, negeerden het omdat dit een moeilijk onderwerp is. En mensen gaan moeilijke onderwerpen nu eenmaal liever uit de weg. Ze vonden het erg voor mij, maar ze durfden er niet in de diepte over te spreken. Want: wij weten ook niet wat te doen.”

Wat hadden zij kunnen doen om het pesten aan te pakken?

“Kant-en-klare oplossingen bestaan niet, denk ik. Maar in sommige gevallen kan psychologische ondersteuning hulp bieden. En werken aan de onzekerheid van zo’n kind. Pesten op school moet ook preventief aangepakt worden. We moeten er in elk geval voor zorgen dat het geen trauma wordt dat een kind voor altijd met zich meedraagt.”

Voor jou had het grote gevolgen: je hebt je middelbare school niet afgemaakt en je wilde zelfs uit het leven stappen.

“Met mijn zelfmoordpoging wilde ik aangeven dat ik echt niet meer kon. Dat was zeker niet de juiste oplossing, maar op een bepaald moment zie je geen uitweg meer. Je bent een elastiek die helemaal wordt uitgerekt. Je denkt: ach, volgende week zal het wel beter gaan. Als dat niet het geval is: het zal volgende maand wel beteren. Of volgend schooljaar. Maar op een bepaald moment is de rek er helemaal uit. Ik ben gestopt met school en ik heb mijn diploma via de examencommissie gehaald. Dat heeft voor mij een hele nieuwe wereld geopend.”

In welke zin?

“Ik nam een studentenjob, ik kreeg opdrachten als model, ik schreef mij in voor de Mr. Gay Belgium-verkiezing, ik kwam op plekken waar ik anders nooit zou zijn gekomen. Ik kwam in omgevingen terecht waar ik gewaardeerd werd en waar ik echt mezelf kon zijn. Zoals bijvoorbeeld in de fitnessclub of zelfs in de bibliotheek. En door daar ook nieuwe vrienden te maken, begon ik me ook weer goed in mijn vel te voelen.”

Ben je er sterker uitgekomen?

“Zeer zeker. Ik ben er heel snel heel volwassen door geworden. Mijn verleden is ook een beweegreden en drijfveer geweest om mij later extra te smijten in mijn professionele carrière. Ik was teamleader bij Accent en nu doe ik de rekrutering voor een bedrijf met meer dan vijftig boekhoudkantoren. Op die manier wil ik tonen dat ik niet heb gefaald, dat het mijn pesters niet is gelukt om mij klein te krijgen.”

Welke boodschap heb je nog voor kinderen die hetzelfde meemaken?

“Praat erover, zoek een vertrouwenspersoon die ook mee nadenkt over oplossingen. En voor de volwassenen: ga het gesprek niet uit de weg. Toon jongeren die denken dat ze niet in het plaatje passen dat er ook plekken zijn waar het plaatje anders is. En spreek ook met de pesters over de gevolgen van hun gedrag. Wijs hen erop dat wat voor hen grappig of leuk is, dat helemaal niet is voor hun slachtoffer. Want dat gebeurt nog veel te weinig.”

Handige wegwijzers

Zoals Milan al benadrukt, is praten heel belangrijk. Niet alleen om je hart te luchten, maar ook om het pesten te stoppen. Pesten stop je trouwens niet in je eentje, maar daar waar het zich voordoet: in de groep. Op allesoverpesten.be vind je handige wegwijzers (eentje voor begeleiders van kinderen/jongeren, eentje voor ouders en eentje voor kinderen & jongeren zelf) met info over wie je daarbij kan helpen en over hoe je pesten kan voorkomen.

Denk je aan zelfmoord en heb je nood aan een gesprek? Dan kan je terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be.