Eindelijk mag aan minderjarigen geen tabak meer verkocht worden
Vanaf 1 november is het niet meer toegelaten om in België tabak en soortgelijke producten, zoals de e-sigaret, te verkopen aan minderjarigen. België was het laatste Europese land waar de leeftijdsgrens nog altijd op 16 jaar lag. Niet om trots op te zijn. Maar de nieuwe wet maakt daar nu gelukkig komaf mee.
Niet effectief als losstaande maatregel
De verhoging van de leeftijdsgrens voor verkoop van tabak is een goede zaak, maar is niet genoeg. Als enige maatregel om beginnen met roken bij jongeren tegen te gaan, is ze weinig effectief. Een hogere leeftijdsgrens alleen zal er ook niet voor zorgen dat de 16- en 17-jarigen die vandaag al roken, stoppen. De verhoging van de leeftijdsgrens is wel een goede zaak, maar is niet genoeg. De maatregel moet onderdeel zijn van een coherent pakket van maatregelen, die tabak minder toegankelijk maken voor jongeren. Want sigaretten zijn nog alomtegenwoordig in ons land. Welke maatregelen zijn nodig?
- Tabak moet duurder worden;
- Een reclameverbod in de verkooppunten en een verbod op displays (verbod om sigaretten zichtbaar uit te stallen), die tabak minder zichtbaar en aanwezig maken;
- Een beperking van het aantal verkooppunten, zodat jongeren niet zo makkelijk meer aan tabak geraken;
- Effectieve tabakspreventie in de scholen;
- En campagnes op maat van jongeren.
Cimabel, de Belgisch-Luxemburgse federatie van tabaksfabrikanten, is vol lof over deze “meest efficiënte maatregel om te voorkomen dat jongeren beginnen met roken”. Waarom? Omdat ze goed weet dat een verhoging van de leeftijdsgrens niet effectief is, als ze niet begeleid wordt door die andere maatregelen. En tegen die andere noodzakelijke maatregelen verzet de industrie zich net.
Zo blijven de tabaksfabrikanten de neutrale standaardverpakkingen, die er in ons land aankomen vanaf januari 2020, aanvechten. Cimabel noemt de impact van de hogere leeftijdsgrens “ongetwijfeld groter dan andere regels die al genomen werden met name de neutrale verpakkingen”. Niet waar natuurlijk. De industrie weet ook waarom ze die woorden de wereld instuurt. En waarom ze geen neutrale pakjes wil. Omdat die pakjes doen wat ze moeten doen: er mee voor zorgen dat jongeren van de sigaret blijven.
Wel een stap vooruit
De verhoging van de leeftijdsgrens is op zich wel een positieve stap. De samenleving geeft nu eindelijk het duidelijke signaal dat roken en vapen niet bij die jonge leeftijd horen. Minderjarige jongeren die vandaag nog roken zullen er misschien ook bij stilstaan? Bv. als een verkoper hen moet meedelen dat hij hen geen sigaretten meer mag verkopen.
Hoeveel jongeren zijn betrokken partij?
De gemiddelde leeftijd waarop voor het eerst een volledige sigaret gerookt wordt, is volgens de nieuwe Gezondheidsenquête 16,6 jaar. Op gemiddeld 18,3 jaar wordt met dagelijks roken gestart. Van de dagelijkse rokers is een op vijf (19%) begonnen voor de leeftijd van 16 jaar, 48% tussen 16 en 18 jaar, en nog eens een op vijf (19%) tussen de leeftijd van 18 en 21 jaar.
Heel veel jongeren beginnen dus voor hun 18de met roken of experimenteren ermee.
Als de volgende generatie jongeren niet meer begint met roken of vapen, of er weer mee stopt - als gevolg van een coherent pakket van maatregelen waaraan de hogere leeftijdsgrens kan bijdragen! -, dan is dat pure winst. Jongeren die niet meer in aanraking komen met nicotine zijn veel beter af, want nicotine is voor jonge hersenen een schadelijke stof. Jongeren worden ook sneller verslaafd aan nicotine dan volwassenen. En wie vroeger begint, heeft later veel meer moeite om er weer mee te stoppen.
Verboden vrucht?
Wordt roken door de verhoging van de leeftijdsgrens geen verboden vrucht? Neen, dat denken we niet. Roken is al lang niet cool meer, toch niet zoals het dat vroeger wel was. We zetten zelf ook sterk in op het denormaliseren van roken met een succesvol schoolprogramma als Bullshit Free Generation. En dat gaan we blijven doen.
