“Een gezonde brooddoos? Hou het simpel en proef nieuwe dingen eerst thuis”
Voedingstips geven is één ding, ze omzetten naar de praktijk een ander. Ook Jolien Plaete, voedingsexpert bij Gezond Leven en mama van drie, krabt zich wel eens in de haren als ze de brooddoos van haar kinderen moet vullen. Want zo’n lunch moet niet alleen gezond zijn, Briek, Nelle en Lora moeten het ook lékker vinden. “Ik zal er nooit een strijd van maken”, zegt Jolien. “Lusten ze iets niet, dan laat ik het los en probeer ik het later nog eens.”
Neem volkorenproducten, kies plantaardig beleg en ga voor extra groenten. De tips om de brooddoos van je kinderen zo gezond mogelijk te vullen, klinken niet zo moeilijk. Maar in de praktijk loopt het vaak helemaal anders. Want niet alle kinderen zijn dol op olijventapenade, tomaten of paprikaspread. Ook niet als het kinderen van een Gezond Leven voedingsexpert zijn. “Mijn zoon was een moeilijke eter dus het heeft wel even geduurd voor ik mijn techniekjes had om hem toch zo gezond mogelijk te laten eten”, lacht Jolien, mama van Briek (8), Nelle (5) en Lora (4). “Eén van de uitgangspunten van Gezond Leven is dat je kinderen moet leren proeven zoals je hen ook leert lopen of fietsen. Er zijn tien proefbeurten nodig om de smaakpapillen vertrouwd te maken met onbekende smaken of texturen. Maar in de praktijk heb je het als ouder na twee mislukte pogingen soms wel al gehad.”
“Ik ga niet in discussie, want dan creëer je een negatieve sfeer. Ik ben liever flexibel, dat werkt beter op lange termijn”
Dr. Jolien Plaete
“Eten mag geen strijd worden. Ik ga niet in discussie, want dan creëer je een negatieve sfeer. Ik ben liever flexibel, dat werkt beter op lange termijn. Ik stop bijvoorbeeld graag kerstomaten in de brooddoos, maar Briek lustte geen tomaten. Ik heb ze hem een paar keer gegeven, maar hij bleef weigeren. De oplossing? Ik heb het even losgelaten en na een tijdje ben ik hem opnieuw tomaatjes gaan aanbieden. En nu kan ik zeggen dat de theorie heeft gewerkt. Alleen heeft het veel langer geduurd dan in de adviezen staat. Maar de aanhouder wint.”
Driehoekjes in plaats van ooievaars
‘Maak de inhoud van de brooddoos zo plezant en origineel mogelijk’ is nog zo’n tip die vaak wordt gegeven. Maar welke ouder heeft ’s ochtends tijd én zin om aan de slag te gaan met uitsteekvormpjes en andere creatieve accessoires? “Ik alvast niet”, zegt Jolien. “Maar dat is ook niet nodig. Natuurlijk eten we ook met onze ogen, maar daarom hoeft het niet ingewikkeld te zijn. Stukjes fruit of rauwe groenten op een leuke prikker steken, is geen werk en oogt toch anders. Ik heb zelf ook ooit zitten klooien met een uitsteker in de vorm van een ooievaar, maar dat leek werkelijk nergens naar. Ik snijd de boterhammen nu en dan eens in een driehoek en daar zijn de kinderen even blij mee. Of ik maak een volkorenwrap. Dat is bij ons de standaardlunch op woensdag, maar je kan die natuurlijk ook gewoon in de brooddoos steken.”
"Het helpt als je je kind goed kent, want één klein ding kan het helemaal verpesten. Een fruitspies met een blauwe bes erop? Niet oké voor Briek. Maar met een druif kan het wel”
Dr. Jolien Plaete
“Tussen zo’n wrap mag van Briek overigens sla zitten, iets wat een no go is tussen zijn boterhammen. Soms snap je het niet. (lacht) Het helpt als je je kind goed kent, want met één klein ding kan je het helemaal verpesten. Een fruitspies met een blauwe bes erop? Briek zal de spies niet aanraken. Maar vervang je die blauwe bes door een druif, dan is het helemaal oké. Hetzelfde met groene kruiden. Strooi ik wat peterselie of bieslook op de tomaten, dan blijft alles liggen. Die moeite doe ik dus niet meer.”
Hummus en prinsessenspread
Wat stopt Jolien verder nog in de brooddoos van haar rakkers? “Ze krijgen alleen maar bruinbrood, net zoals we ook altijd volkorenpasta eten. Ze kennen niks anders dus vinden ze het vanzelf lekker. Dat is pure gewoonte. Maar ik moet niet overdrijven: een donkerbruin brood met pitten in, dat is een stap te ver voor hen. Volkorenbrood of panterbrood (de bruine variant van het populaire witte tijgerbrood) eten ze wel.”
“Qua beleg geef ik smeerkaas, platte kaas en hummus mee. Nelle vraagt zelf naar hummus, bij Briek heeft het lang geduurd voor hij het lustte. Ik mag er ook nooit te veel van op zijn boterham doen, want dan eet hij het niet op. Soms moet ik ook een compromis sluiten: dan zet ik in samenspraak met hem bijvoorbeeld twee keer hummus in de weekplanning. En daar kan hij dan mee leven. Of ik steek een aanmoedigend briefje in de brooddoos: ‘Ja, het is hummus, maar eet het toch maar op.’ (lacht)
“De meisjes zijn dol op rodebietenspread, die ik prinsessenspread noem. Iets een bijzondere naam geven, helpt ook vaak”
Dr. Jolien Plaete
“De meisjes zijn dol op rodebietenspread, die ik prinsessenspread noem. Iets een bijzondere naam geven, helpt ook vaak. De theorie daarachter is opnieuw: zorg voor een positieve vibe. De hummus koop ik in de supermarkt, de rodebietenspread maak ik zelf met bietjes uit onze moestuin. En dan mogen de meisjes meehelpen, wat hen ook motiveert om het later op te eten. Maar ik snap dat dat niet voor iedereen lukt. Niks mis met zo’n dingen in de winkel te kopen. Wat ik nooit meegeef, zijn hespenworst, salami, … Dergelijke bewerkte vleeswaren komen er bij ons niet in. En als ze dat dan toch eens bij oma mogen eten of ze krijgen een stukje bij de slager, is het feest. Heel af en toe koop ik als verrassing een potje préparé. Dat weten ze dan ook echt te waarderen.”
Nieuwe dingen meegeven? Proef eerst thuis
Wat ook elke dag in de brooddoos van Briek, Nelle en Lora zit, zijn worteltjes, kerstomaat en/of komkommer. “En als ik hen iets nieuws wil meegeven, proeven we dat eerst samen thuis”, zegt Jolien. “Ik zal hen nooit dwingen om iets op te eten. Op school krijgen ze bijvoorbeeld soep, maar opeens wilde Lora die niet meer. De juf vroeg toen of ze haar moest verplichten de soep op te drinken, maar dat is geen goed idee. Want alweer: gezonde voeding krijgt dan een negatieve connotatie. We hebben de soep even stopgezet en in september beginnen we er gewoon opnieuw mee. Mogelijk heeft ze er dan terug zin in.”
“Laat hen er eerst aan wennen door één keer per week de choco al eens door een groentespread te vervangen”
Dr. Jolien Plaete
De kinderen van Jolien groeide op met gezonde voeding, maar wat als je hen op latere leeftijd gezondere gewoontes wil aanleren? “Een kind dat nog nooit hummus heeft gegeten, moet je niet ineens vier boterhammen met dat spul op meegeven”, zegt ze. “Laat hen er eerst aan wennen door één keer per week de choco al eens door een groentespread te vervangen. Of switch één witte boterham met een volkoren boterham. Op die manier kan je die gewoontes langzaam proberen te veranderen.”
Geen tijd = geen excuus
Eén van de meest gehoorde excuses om voor een minder gezonde lunchbox te kiezen is: ‘Ik heb geen tijd’. “Maar of je nu platte kaas of salami op een boterham doet, dat duurt even lang. Dat is dus geen argument”, vindt Jolien. “En ik kan het weten, want ik moet iedere dag drie brooddozen klaarmaken. (lacht) Ik snijd ook niet elke ochtend wortelen, maar als we dat de avond voordien hebben gegeten, snijd ik er gewoon een paar extra om ’s ochtends in de brooddoos te doen. Af en toe moet je wat plannen. En misschien een klein beetje vroeger opstaan. Het heeft ook bij ons even geduurd om tot die gezonde-brooddoos-routine te komen, maar nu zit dat zo in ons gezin ingebakken dat we er niet meer bij hoeven na te denken.”
(Foto brooddozen: ©freepik)
En dit zegt Briek…
Wat heb jij het allerliefst mee in je brooddoos?
“Een boterham met kaas. En smeerkaas. Bruin panterbrood en wit tijgerbrood vind ik het lekkerst. Het liefst zou ik op de eerste schooldag speculoospasta meekrijgen. Oma heeft mij ook al eens vijgenconfituur meegegeven en dat vond ik ook heel lekker. Maar ik denk dat mijn lievelingslunch toch wel een wrap is met hesp, kaas, sla en mayonaise.”
Is er iets wat je mama of papa niet mag vergeten in je brooddoos te stoppen?
“Gezond eten. Dat is nodig om goed te groeien en niet ziek te worden. In groentjes zitten namelijk vitaminen. Dat heb ik op school geleerd.”
En wat mag er niet in je brooddoos?
“Choco. En ook geen snoepjes. Want da’s niet gezond. Hummus is wel gezond, maar ik vind dat niet zo lekker. Mama geeft het mij één keer per week mee. Soms eet ik het op, maar soms ook niet. Ik zou liever hebben dat ze het vervangt door smeerkaas.”
Vroeger lustte je geen tomaatjes. Hoe komt het dat je ze nu wel eet?
“Dat weet ik niet zo goed. Vroeger dachten mijn hersenen dat dat niet lekker was. Maar toen ik proefde, was dat wel lekker. Ik heb dus eerst moeten leren proeven. Vroeger lustte ik ook geen champignons en nu wel. Ik proef graag nieuwe dingen, zoals mandarijntjes. Dat eet ik nu héél graag.”
Hebben je vriendjes hetzelfde in hun brooddoos als jij?
“Nee, de meesten hebben boterhammen met choco mee. Ik vind het niet zo erg dat zij dat wel meekrijgen omdat ik weet dat dat niet zo gezond is. Maar mijn vriendjes hebben ook dikwijls groentjes bij, zoals komkommer en worteltjes. Ik heb nog maar één keer een vriendje hummus zien eten. En die vond dat maar een klein beetje lekker.”
Maak jij je brooddoos wel eens zelf?
“Nee, dat heb ik nog nooit gedaan. Maar nu ik naar het derde leerjaar ga, wil ik dat wel eens proberen.”
Ga je er dan nog hetzelfde tussenleggen als je mama?
“Ja. (stilte) Denk ik.”
