Open ruimte

Ga met de leerlingen naar een open ruimte. Zorg voor een centraal punt in de open ruimte (bijvoorbeeld een paal, doos, stoel …) waar de leerlingen kunnen rond bewegen. Baken de grenzen van de bewegingsruimte duidelijk af.

Er even inkomen

Vraag aan de leerlingen om in een cirkel rond de centrale plaats te gaan staan. Leg uit dat je een stelling zal voorleggen.

Als de leerlingen het eens zijn met de stelling, blijven ze in de buurt van het centrale punt. Als ze het niet eens zijn, dan stappen ze weg van de centrale plek. Bepaal samen het aantal stappen tot ‘helemaal oneens’.

Oefen dit met een eenvoudige uitspraak, bijvoorbeeld: “Ik heb thuis dieren waarvoor ik goed zorg”.

Drie uitspraken, drie waarden

Nu volgen drie stellingen waar ze even moeten over nadenken. Na elke stelling nemen ze een positie in: dichtbij, veraf of ergens in het midden.

Tip: er is geen juist of fout antwoord. Elke mening telt! Het gaat erom dat de leerlingen hun eigen waarden en die van hun klasgenoten beter leren kennen.

Kies drie uitspraken uit volgend lijstje, of verzin zelf enkele ‘ik vind …’-uitspraken die gelinkt zijn aan waarden:

• Ik vind dat meisjes en jongens gelijk zijn (gelijkheid).

• Ik vind frietjes lekker en zou het elke dag kunnen eten (gezondheid).

• Ik vind het belangrijk om mijn huiswerk op tijd in te dienen (stiptheid).

• Ik vind het belangrijk dat niemand meekijkt als ik op de tablet speel (privacy).

• Ik vind het belangrijk dat kinderen elkaar niet pesten (respect).

• Ik vind een nette klas belangrijker dan een gezellige klas (netheid).

• Ik vind het belangrijk om altijd eerlijk te zijn (eerlijkheid).

• Ik vind het belangrijk om veel knuffels te geven en krijgen (liefde/affectie).

• Ik vind het belangrijk dat elke leerling in onze klas zijn/haar mening mag zeggen (respect).

• Ik vind zorgen voor jezelf belangrijker dan zorgen voor andere kinderen (individualiteit).

• Ik vind dat je altijd naar de juf of meester moet luisteren, ook al heeft ze/hij ongelijk (rechtvaardigheid).

• Ik vind dat de andere kinderen mogen zien wanneer ik verdrietig ben (zelfbeheersing).

• Ik vind het belangrijk dat mensen me een ‘gelukkige verjaardag’ wensen op mijn verjaardag (vriendelijkheid/vriendschap).

• Ik vind dat je altijd ‘dankje’ moet zeggen als je een cadeautje krijgt (dankbaarheid).

• Ik vind dat je niet slecht mag praten achter iemand zijn rug (respect).

• Ik vind het belangrijk om een vriend(in) te helpen als het hem/haar niet lukt (behulpzaamheid).

• Ik vind het belangrijk dat ik in stilte kan werken (stilte).

• Ik vind dat je fouten mag maken (mildheid).

• Ik vind dat je niet moet ‘stoefen’ over wat je goed kan (nederigheid).

• ...

Na elke uitspraak zoek je samen met de leerlingen naar het waarom. Laat na elke stelling de leerlingen met eenzelfde positie samen zoeken naar argumenten.

Laat elk groepje aan het woord: laat de leerlingen hun argumenten formuleren voor de rest van de klas.

Tip: geef ook mee dat de leerlingen van mening/positie mogen veranderen op basis van wat gezegd wordt. Dat gebeurt ook in het echte leven: je luistert naar wat anderen je vertellen, je weegt dit af tegen je eigen waardenkompas en je stelt je idee bij op basis van die nieuwe inzichten.

Nabespreken

Bespreek klassikaal na waarom het interessant is om te ontdekken wat jij en anderen belangrijke waarden vinden: zo leer je jezelf en anderen beter kennen!

Geef enkele conclusies uit het gesprek of laat de kinderen enkele besluiten formuleren:

• We hadden dezelfde mening over …

• We verschilden sterk in …

• De meerderheid vond dat …