Ken je het? Een bal ligt verloren op het gras en dan kom jij terug van waar je ook was en … BAM. De binnenkant van je linkervoet raakt de bal die daardoor - met een prachtige boog - in de struiken belandt. Sommige voorwerpen smeken je bijna om te bewegen. Er is voor elke leeftijd, interesse en vaardigheid een geschikt materiaal. Haal jij het ook in huis?

Wie doet het al?

  • Vzw Emmaüs kocht materiaal aan binnen het project Sport en jeugdzorg. Alles gebeurde in samenspraak met de jongeren. Op een bewonersvergadering werd bijvoorbeeld besproken dat de jongeren graag meer wilden dansen in de leefgroep: zo kwamen ze uit bij een muziekinstallatie. Jongeren gaven aan dat ze wel wilden fietsen, maar dat de afstanden soms te lang waren … Met als resultaat: elektrische fietsen. Andere zaken die werden aangekocht: een spa, tafeltennistafel, (beach)volleybalset, basketbalset, een step, wii en een dans-game. Maar ook springtouwen, fietsen, springballen en yogamatjes.
  • In Gent voegde de jeugddienst een nieuw aanbod omruilvoordelen aan de UiTPAS toe, op maat van jongeren. Denk aan: skateleashes, sportmateriaal, gezelschapspellen ... In 2022 startte hierrond een communicatiecampagne naar jongeren.
  • De CKG zorgen op diverse manieren dat speelgoed bij gezinnen raakt. Ze herverdelen giften, werken mee aan een spe(e)lotheek … In Gent is er een babytheek bij de Gentse Spruiten, vlak naast het CKG. Genieten van een babbeltje met andere (groot)ouders, spelen met je kinderen ... Het kan er allemaal in een huiselijke, veilige sfeer. De speelruimte is ingericht voor 0- tot 3-jarigen, maar ook oudere broers en zussen zijn er zeker welkom.
  • CIG De Nestel in Kortrijk kreeg via het Alpro Sociaal Fonds steun voor de aankoop van explorerend-verbindend speelgoed, of ‘Open Ended speelgoed’. Dat is speelgoed "zonder opgelegd spelpatroon". Een kind kan er dus, met een beetje fantasie, alle kanten mee op (letterlijk 😊). In verschillende ontwikkelingsfases blijft het interessant met een zelfbedacht verhaal of een dito spelvorm.
  • Jongerenzorg Zuid-West-Vlaanderen zette een speelotheek op. Je leent er speelgoed, opvoedkundige tips en koffie!
  • Ruyskensveld vzw, ’t Roborstje en vzw Amon kregen van de lokale politie in Brakel enkele fietsen cadeau. Commissaris John Pieteraerens: “Per jaar worden er zo’n 40 à 50 fietsen achtergelaten. Meestal gaat het om gebruiksdiefstallen. De rechtmatige eigenaar wordt niet teruggevonden, met als gevolg dat de gemeente na drie maanden al eigenaar wordt van zo’n fiets.” Door de fietsen aan de jongeren te schenken, krijgen die toegang tot een kwalitatiever stalen ros. Bovendien krijgen de fietsen een registratieplaatje voor ze aan de verenigingen worden doorgegeven.
  • De vzw Vrienden van de Waai kreeg via het Alpro Sociaal Fonds middelen om een springkasteel aan te kopen. Nu kunnen de kinderen en jongeren tijdens de vakantieperiodes bij OOOC De Bries en OBC De Waai volop buitelen.
  • In het Don Bosco Internaat in Groot-Bijgaarden werd eind 2020 een ‘spelotheek’ geopend. Dat is een bibliotheek gevuld met spelletjes die de jongeren van het internaat kunnen uitlenen.
  • In Oostende heeft Dagcentrum De Takel zijn kleine stadstuin opgewaardeerd met enkele uitdagende speeltuigen. Op die manier willen ze zowel de kinderen van het dagcentrum als de jongeren van het jeugdhuis aansporen om voldoende te bewegen. Ze hadden er al een aanstekelijke muuraankleding, kruiden, groenten en planten, maar ook een schommel, trampoline en balk. Die worden nu vergezeld van een vier-op-een-rij-spelpaneel, een dynamisch draaitoestel en een streetwork-out bestaande uit draaibalken. Het project werd financieel ondersteund door een Oostends bedrijf.

Kijk zeker ook eens onder Beweegvriendelijke binnenruimte en beweegvriendelijke buitenruimte.

Tot wat leidt het?

  • Jongeren ervaren extra impulsen om te bewegen.
  • Jongeren ontdekken dat er materiaal bestaat dat hen in beweging krijgt, op maat van hun leeftijd, interesses, vaardigheden …

Wat bij welke ontwikkelingsfase?

  • Peuters vinden zowat alles interessant om mee te spelen. Ballen, loopfietsjes, een kartonnen doos om in en uit te klauteren. Het nodigt hen uit om actief op ontdekking te gaan.
  • Ongeveer vanaf 4 jaar spelen kinderen graag samen met andere kinderen. Hierdoor ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze omgaan met problemen en tegenslagen. Een kind dat minder actief spel verkiest, kan je stimuleren door een actiever vriendje uit te nodigen.
  • Ontwikkelingsfasen beweging en bijhorende spelvormen’ geeft per ontwikkelingsfase richtlijnen en aangepaste bewegingsspelletjes. Deze zijn zeker ook te doen als je thuis of in kleinere groep bent.
  • Op www.speelbank.be vind je pedagogisch onderbouwde speelactiviteiten en -hoeken voor baby’s, peuters en jonge kleuters. Je kan activiteiten kiezen volgens leeftijd, materiaal, locatie, speelgebied, trefwoord … Je kan ook zelf leuke activiteiten toevoegen.

Je materiaal vlot aan de man brengen? Dat doe je zo!

  • De presentatie van het materiaal kan het gedrag van kinderen ‘sturen’. Als je de materialen mooi en netjes uitstalt, vertel je de kinderen iets over de inhoud van de spelen. Als de materialen allemaal samen in een bak door elkaar liggen, wordt er vaak alleen in gerommeld en gaan ze ook sneller stuk.
  • Maak het materiaal en speelgoed regelmatig proper. Doe dat samen met de kinderen, sommige zijn ware poetstalenten. Schrobben maar!
  • Kijk het speelgoed geregeld na en controleer het op loshangende stukjes en op uitstekende en scherpe onderdelen. Gevaarlijke scheuren? Beter weggooien.
  • Laat kinderen op hun tempo elk materiaal onderzoeken en ontdekken. Zo verhoog je hun concentratie en zullen ze het materiaal meer waarderen.
  • Voorzie tijd en begeleiding om nieuw materiaal te leren kennen: “We beginnen al goed op voorhand met het sensibiliseren van de kinderen en jongeren om materiaal uit te lenen”, zegt zuster Katelijne van Don Bosco. “Eerst spelen we met al het nieuwe spelmateriaal zodat ze de spelregels leren kennen, en kunnen genieten.” Als ouder kan je dit ook doen: samen de doos opendoen, bekijken wat er allemaal opstaat, nadenken wat je ermee kan doen ...
  • Bedenk een vlotte manier om materiaal van de organisatie uit te lenen. Schrik om je materiaal niet (in dezelfde staat) terug te krijgen? De kinderen en jongeren kunnen hun engagement tonen door iets wat hun dierbaar is als waarborg achter te laten. Zo hoef je niet te werken met boetes, wat financieel een enorme drempel kan zijn voor ouders. Met uitleenbaar materiaal kunnen kinderen en jongeren materiaal meenemen als ze tijdens de vakantie, in het weekend of ‘s avonds naar huis gaan. Op die manier zien ouders ook hoe hun kinderen zich amuseren met een bepaald materiaal, en ze kunnen zich samen uitleven.

Plek in de gezondheidsmatrix

Ontdek op welke strategieën en doelgroepen van de gezondheidsmatrix deze actie focust!

Materiaal dat je in beweging brengt GM
Residentieel (verblijf)
Semi-residentieel (ambulant)
Thuiscontext (mobiel)
Beweging en lang stilzitten
Kind/jongere
(leef)Groep
Jeugdhulporganisatie/voorziening
Context/netwerk
Omgevingsinterventies
0-3 jaar
3-6 jaar
6-13 jaar
13-18 jaar
18-25 jaar
Niet van toepassing/gezin