Veel kinderen en jongeren hebben een bijzondere band met dieren. Wie in een voorziening verblijft, mist soms een huisdier. Maar hoeft dat zo te zijn? Werken met dieren zet je in beweging en heeft nog zoveel meer voordelen. De moeite waard dus om even te kijken wat jullie mogelijkheden zijn. Een samenwerking opstarten met een boerderij? Of wordt jullie huis ook de thuis van enkele viervoeters?

Wie doet het al?

  • In Ruyskensveld vzw kunnen de kinderen en jongeren die in het weekend in een leefgroep verblijven wandelen met de alpaca’s. Twee vrijwilligers begeleiden die wandeling.
  • Therapeutische centra zoals Ensõ in Brasschaat bieden wandelingen aan met dieren. Let wel: werken met dieren is geen ‘genezing’, maar biedt een context, een omgeving waarbinnen er gewerkt kan worden aan het helen.
  • KOCA vzw, Multiversum en enkele CKG uit het Antwerpse zetten een AAI-team in. Het AAI-team is deel van AAP vzw. Een vrijwilliger en huisdier gaan minstens 20 keer op bezoek bij therapeutische centra, klassen en WZC. Jongeren bloeien open in contact met honden en andere huisdieren. Er ontstaan zo leuke momenten, begeleiders zijn vaak verbaasd van de impact. Zo zag Joke van AAP vzw de begeleiding met open mond toekijken hoe een van hun jongeren anderhalf uur buiten was geweest met de hond terwijl ze hem anders niet van het scherm kunnen krijgen.
  • Zorgboerderij Tallaart in regio Lier verwelkomt elke maandag een groepje van een zestal jongeren die bij Emmaüs vzw geplaatst zijn. Samen met hun begeleider zorgen de jongeren onder andere voor de paarden en koeien.
  • OLO-Rotonde vzw heeft verschillende therapiepaarden. De therapeuten gebruiken die in de zorgboerderij en hun vestiging in Brasschaat.
  • De werkgroep ‘Oranjehuis zkt boer’ contacteerde heel wat boeren voor een mogelijke samenwerking en uiteindelijk hapten er drie toe. Zo werken ze nu samen met een kinderboerderij in Heestert rond daginvulling of herstel voor jongeren met hun begeleider. Bij de paardenmelkerij in Sint-Denijs hebben ze ook een samenwerking voor dezelfde invulling én IB-trajecten en ook voor time-out samen met een begeleider. Daarnaast is ook de bioboerderij in Heule klaar voor dagbesteding en herstel. En in 2016 bedachten ze nog de mogelijkheid tot uitbouw naar time-out met overnachting binnen het gezin.
  • Patrasche vzw in Gent ontwikkelde een biotoop voor en met honden én jongeren. Via de honden leren jongeren – in kleine groep – over positief leiderschap. Elke hond heeft een verhaal, karakter en rugzak. Dat maakt dat veel jongeren zich in hen herkennen. Even belangrijk als de jongeren, zijn de honden. De omgeving is ook een meerwaarde voor de dieren: ze maken even deel uit van een roedel, ze kunnen ‘werken’ …
  • Bij De Wissel vzw in Leuven is er EquiCanis. Hier kan je er meer over lezen, in het Frans. Equitherapeute Veerle Maes vertelt er over de paarden. Ze vertelt dat paarden helpen om een band te herstellen op verschillende manieren. “La plupart de ces jeunes ont une carence en amour, chaleur et affection. À l’adolescence, on ne se donne pas le droit de réclamer des câlins, surtout pas auprès d’adultes. Les chevaux sont de grands nounours. Ils bercent et apportent de l’affection. Nous travaillons aussi la relation avec l’autre. Un cheval, c’est un individu, avec une personnalité. Le jeune doit accepter que, parfois, ses objectifs personnels ne correspondent pas à ceux du cheval. Il faut alors apprendre à négocier, à construire quelque chose avec l’autre.”
  • Fabriscio ontdekte op de boerderij van Diggie vzw in Brakel een plaats waar zijn liefde voor fantasie en natuur samenkomen. Hij ging elke schoolvakantie, werd er animator, zorgde voor de fijne plek en vond er een tweede thuis. Zijn verhaal lees je hier.

Tot wat leidt het?

  • Het zorgen (of meehelpen in de zorg) voor dieren, biedt kinderen en jongeren veiligheid en vertrouwen.
  • Per seizoen ontdekken ze nieuwe elementen van het leven met dieren (wandelen in de regen, kalveren …).
  • Iedereen voert verschillende taken uit, aangepast aan ieders vaardigheden en noden.
  • Bewegen met dieren is soms matig intensief, maar kan bij momenten hoog intensief zijn. Het is in elk geval steeds gevarieerd. Je gaat ermee wandelen, traint dieren om aan de leiband te lopen, gaat ze voederen, speelt ermee ...
  • Kinderen of jongeren die dieren verzorgen, krijgen mogelijk meer zelfwaarde. Want zij hebben dan eens geen hulp nodig, maar zijn wel de personen die helpen!
  • Kinderen en jongeren die werken met een dier gaan gemakkelijker hun gevoelens kunnen uiten tegenover begeleiders of een therapeut. Sommigen verwoorden het als iemand toevoegen buiten de hulpverleningsrelatie waar je samen over kan praten. Dat leidt dan tot gesprekken over het eigen gedrag, verleden ...

Enkele tips

  • Kies het type dier waarmee je werkt in functie van het gezin/kind of de jongere.. Een tam konijn kan je oppakken … Honden zijn graag deel van een groep ... Paarden kunnen je mee op hun rug nemen, je kan hen met je hele lichaam aanraken …
  • Je mag niet gewoon een dier oppakken en neerplanten in een voorziening. Er bestaan verschillende opleidingen om therapie of hulpverlening te bieden met hulp van dieren (Animal Assisted Therapy). Dieren kunnen een goede trigger zijn, omdat ze veel therapeutische spiegels in zich kunnen dragen. Ze zorgen voor herkenbaarheid en zingeving. Lees zeker ook eens https://www.agorawebzine.be/artikels/begeleiden-met-dieren.
  • Kunnen er geen dieren verblijven in jullie organisatie? Neem contact op met een lokaal asiel, opvangcentrum of een organisatie die openstaat om therapie of begeleiding met dieren te organiseren.
  • Deze nood geldt ook voor wie thuis (om welke reden dan ook) geen dieren kan houden. Vrijwilliger worden in een asiel of (kinder)boerderij is dan een leuke optie. Breng eens in kaart waar er in de buurt dieren zitten: boerderijen, asielen, weides ... Wie weet heb je straks een hele route om te fietsen of wandelen.
Bewegen met dieren tekst
Tekst dieren

Plek in de gezondheidsmatrix

Ontdek op welke strategieën en doelgroepen van de gezondheidsmatrix deze actie focust!

Bewegen met dieren GM
Residentieel (verblijf)
Semi-residentieel (ambulant)
Thuiscontext (mobiel)
Beweging en lang stilzitten
Kind/jongere
(leef)Groep
Jeugdhulporganisatie/voorziening
Context/netwerk
Omgevingsinterventies
0-3 jaar
3-6 jaar
6-13 jaar
13-18 jaar
18-25 jaar
Niet van toepassing/gezin